نهج‌البلاغه: خطبه 1

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:فَمِنْ خُطْبَة لَهُ عَلَيْهِ السَّلاَمُيَذْكُرُ فِيهَا ابْتِداءَ خَلْقِ السَّماءِ و الاَْرْضِ وَ خَلْقِ آدَم، وَ فيها ذِكرُ الْحَـجِّ
}}'''}}
{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:از خطبه هاى آن حضرت است که در آن ابتداى آفرینش آسمان و زمین و آدم را توضیح مى دهد و یادى از حج مى کند}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لا يَبْلُغُ مِدْحَتَهُ الْقائِلُونَ، وَ لا يُحْصى نَعْماءَهُ الْعادُّونَ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ لا يُؤَدّى حَقَّهُ الْمُجْتَهِدُونَ، الَّذى لا يُدْرِكُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ،}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لايَنالُهُ غَوْصُ الْفِطَنِ، الَّذى لَيْسَ لِصِفَتِهِ حَدٌّ مَحْدُودٌ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لا نَعْتٌ مَوْجُودٌ، وَ لا وَقْتٌ مَعْدُودٌ، وَ لا اَجَلٌ مَمْدُودٌ }}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَطَرَ الْخَلائِقَ بِقُدْرَتِهِ، وَ نَشَرَ الرِّياحَ بِرَحْمَتِهِ، وَ وَتَّدَ بِالصُّخُورِ مَيَدانَ اَرْضِهِ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَوَّلُ الدِّينِ مَعْرِفَتُهُ، وَ كَمالُ مَعْرِفَتِهِ التَّصْديقُ بِهِ، وَ كَمالُ التَّصْديقِ بِهِ تَوْحيدُهُ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ كَمالُ تَوْحيدِهِ الاِْخْلاصُ لَهُ، وَ كَمالُ الاِْخْلاصِ لَهُ نَفْىُ الصِّفاتِ عَنْهُ }}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:لِشَهادَةِ كُلِّ صِفَة اَنَّها غَيْرُ الْموْصُوفِ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ شَهادَةِ كُلِّ مَوْصُوف اَنَّهُ غَيْرُ الصِّفَةِ. فَمَنْ وَصَفَ اللّهَ سُبْحانَهُ فَقَدْ قَرَنَهُ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَنْ قَـرَنَهُ فَقَدْ ثَنّـاهُ، وَ مَنْ ثَنّـاهُ فَقَـدْ جَـزَّاَهُ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَـنْ جَزَّاَهُ فَقَدْ جَهِلَهُ، وَ مَنْ جَهِلَهُ فَقَدْ اَشارَ اِلَيْهِ }}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَنْ اَشارَ اِلَيْـهِ فَقَـدْ حَـدَّهُ، وَ مَـنْ حَـدَّهُ فَقَـدْ عَـدَّهُ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَنْ قالَ: فيمَ؟ فَقَدْ ضَمَّنَهُ، وَ مَنْ قَالَ: عَلامَ؟ فَقَدْ اَخْلى مِنْهُ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:كائِنٌ لا عَنْ حَدَث، مَوْجُودٌ لا عَنْ عَدَم، مَعَ كُلِّ شَىْء لا بِمُقارَنَة}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ غَيْـرُ كُلِّ شَـىْء لاَ بِمُزايَلَة، فاعِـلٌ لا بِمَعْنَى الْحَرَكـاتِ وَ الاْلَةِ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:بَصيرٌ اِذْ لا مَنْظُورَ اِلَيْهِ مِنْ خَلْقِهِ}}
<hr class="aye-hr">
{{نهج:مُتَوَحِّدٌ اِذْ لاسَكَنَ يَسْتَأْنِسُ بِـهِ وَ لايَسْتَوْحِشُ لِفَقْدِهِ}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:آفرینش جهان}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَنْشَأَ الْخَلْقَ اِنْشاءً، وَابْتَدَأَهُ ابْتِداءً، بِلارَوِيَّة اَجالَها}}

بى سابقه ماده و موادْ مخلوقات را لباس هستى پوشاند، و آفرینش را آغاز کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَلا تَجْرِبَة اسْتَفادَها، وَلا حَرَكَة اَحْدَثَها،}}

بدون به کارگیرى اندیشه و سود جستن از تجربه و آزمایش، و بدون آنکه حرکتى از خود پدید آورده

وَلا هَمامَةِ نَفْس اضْطَرَبَ فيها

و فکر و خیالى که تردید و اضطراب در آن روا دارد

<hr class="aye-hr">
{{نهج: اَحالَ الاَْشْياءَ لاَِوْقاتِها، وَ لاءَمَ بَيْنَ مُخْتَلِفاتِها}}

موجودات را پس از به وجود آمدن به مدار اوقاتشان تحویل داد، و بین اشیاء گوناگون ارتباط وهماهنگى برقرار کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج: و غَرَّزَ غَرائِزَها، وَ اَلْزَمَها اَشْباحَها }}

ذات هر یک را اثر و طبیعتى معین داد، و آن اثر را لازمه وجود او نمود

<hr class="aye-hr">
{{نهج:عَالِماً بِها قَبْلَ مُحيطاً بِحُدُودِها وَ انْتِهائِها}}

در حالى که به تمام اشیاء پیش از به وجود آمدنشان دانا، و به حدود و انجام کارشان محیط و آگاه

عَارِفاً بِقَرائِنِها وَ اَحْنائِها

و به اجزا و جوانب همه آنها آگاه وآشنا بود

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ثُمَّ اَنْشَأَ سُبْحانَهُ فَتْقَ الاَْجْواءِ، وَ شَقَّ الاَْرْجاءِ، وَ سَكائِكَ الْهَواءِ}}

سپس خداى سبحان جَوها را شکافت، و اطراف آن را بازگشود، و فضاهاى خالى را در آن ایجاد کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاَجْرى فيها ماءً مُتَلاطِماً تَيّارُهُ، مُتَراكِماً زَخّارُهُ }}

آن گاه آبى را که امواجش درهم شکننده، و خود انبوه و متراکم بود در آن فضاى باز شده روان نمود

<hr class="aye-hr">
{{نهج:حَمَلَهُ عَلى مَتْنِ الرِّيحِ الْعاصِفَةِ، وَ الزَّعْزَعِ القاصِفَةِ، فَاَمَرَها بِرَدِّهِ}}

آن را بر پشت بادى سخت وزان و جنباننده و برکننده و شکننده بار کرد، به آن باد فرمود تا آب را از جریان بازدارد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ سَلَّطَها عَلى شَدِّهِ، وَ قَرَنَها اِلى حَدِّهِ}}

و آن را بر نگهدارى آب تسلّط داد، و باد را براى حفظ حدود و جوانب آب قرین گماشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:الْهَواءُ مِنْ تَحْتِها فَتيقٌ، وَ الْماءُ مِنْ فَوْقِها دَفيقٌ }}

فضا در زیر باد نیرومندْ گشاده و باز، و آب جهنده بالاى سر آن در جریان

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ثُمَّ اَنْشَاَ سُبْحانَهُ ريحاًاعْتَقَمَ مَهَبَّها، وَ اَدامَ مَرَبَّها }}

سپس باد دیگرى به وجود آوردکه منشأ وزش آن را مهارکرد، وپیوسته ملازم تحریک آبش قرارداد

وَ اَعْصَفَ مَجْراها، وَ اَبْعَدَ مَنْشاها

و آن را به تندى وزانید، و از جاى دورش برانگیخت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاَمَرَها بِتَصْفيقِ الْماءِ الزَّخّارِ، وَ اِثارَةِ مَوْجِ الْبِحارِ}}

آن را به برهم زدن آب متراکم، و برانگیختن امواج دریا فرمان داد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَمَخَضَتْهُ مَخْضَ السِّقاءِ،}}

باد فرمان گرفته آب را همچون مشک شیرکه براى گرفتن کره بجنبانند به حرکت آورد،

وَ عَصَفَتْ بِهِ عَصْفَها بِالْفَضاءِ

وآن گونه که درفضاى خالى مى وزد برآن سخت وزید

<hr class="aye-hr">
{{نهج:تَرُدُّ اَوَّلَهُ اِلى آخِرِهِ، وَ ساجِيَهُ اِلى مائِرِهِ}}

اولش را به آخرش، و ساکنش را به متحرکش برمى گردانْد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: حَتّى عَبَّ عُبابُهُ، وَ رَمى بِالزَّبَدِ رُكامُهُ، فَرَفَعَهُ فى هَواء مُنْفَتِق، وَ جَوٍّ مُنْفَهِق،}}

تا آنکه انبوهى از آب به ارتفاع زیادى بالا آمد، و آن مایه متراکم کف کرد، آن گاه خداوند آن کف را در هواى گشاده و فضاى فراخ بالا برد

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَسَوّى مِنْهُ سَبْعَ سَموات، جَعَلَ سُفْلاهُنَّ مَوْجاً مَكْفُوفاً}}

و آسمانهاى هفتگانه را از آن کف ساخت، پایین ترین آسمان را به صورت موجى نگاه داشته شده

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ عُلْياهُنَّ سَقْفاً مَحْفُوظاً، وَ سَمْكاً مَرْفُوعاً،}}

و بالاترین آن را به صورت سقفى محفوظ و طاقى برافراشته قرار داد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:بِغَيْرِ عَمَد يَدْعَمُها، وَ لا دِسار يَنْظِمُها. }}

بدون ستونى که آنها را برپا دارد، و بى میخ و طنابى که نظام آنها را حفظ کند.

ثُمَّ زَيَّنَها بِزينَةِ الْكَواكِبِ،وَ ضِياءِ الثَّواقِبِ،

آن گاه آسمان را به زیور ستارگان و روشنى کواکب درخشان آرایش داد،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ اَجْرى فيها سِراجاً مُسْتَطيراً، وَ قَمَراً مُنيراً،}}

و آفتاب فروزان و ماه درخشان را

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فى فَلَك دائِـر، وَ سَقْف سائِـر، وَ رَقيـم مائِـر.}}

در آن که فلکى گردان و سقفى روان و صفحه اى جنبان بود روان ساخت.

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:آفرینش فرشتگان}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ثُمَّ فَتَقَ مَا بَيْنَ السَّمواتِ الْعُلا، فَمَلاََهُنَّ اَطْواراً مِنْ مَلائِكَتِهِ}}

سپس میان آسمانهاى بلند را از هم گشود، و از فرشتگان مختلف خود پر کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:مِنْهُمْ سُجُودٌ لايَرْكَعُونَ، وَ رُكُوعٌ لايَنْتَصِبُونَ، }}

گروهى در سجده اند و آنان را رکوعى نیست، برخى در رکوعند بدون قدرت بر قیام،

وَ صافُّونَ لايَتَزايَلُونَ

و عده اى بدون حرکت از جاى خود در حال قیامند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مُسَبِّحُونَ لايَسْاَمُونَ، لايَغْشاهُمْ نَوْمُ الْعُيُونِ}}

و شمارى منهاى ملالت و خستگى در تسبیح اند، خواب در دیده

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لا سَهْوُ الْعُقُولِ، وَ لا فَتْرَةُ الاَْبْدانِ، وَ لا غَفْلَةُ النِّسْيانِ }}

بیهوشى در عقل، سستى در کالبد، و غفلت فراموشى به آنان راه ندارد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مِنْهُمْ أُمَناءُ عَلى وَحْيِهِ، وَاَلْسِنَةٌ اِلى رُسُلِهِ، وَ مُخْتَلِفُونَ بِقَضائِهِ وَ اَمْرِهِ}}

و برخى امین وحى خداوند، و زبان گویا به سوى پیامبران، و واسطه اجراى حکم و امر حق اند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مِنْهُمُ الْحَفَظَةُ لِعِبادِهِ، وَ السَّدَنَةُ لاَِبْوابِ جِنانِهِ}}

گروهى محافظان بندگان از حوادث، و دربانان درهاى بهشتهایند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مِنْهُمُ الثّابِتَةُ فِى الاَْرَضينَ السُّفْلى اَقْدامُهُمْ، وَالْمارِقَةُ مِنَ السَّماءِ الْعُلْيا اَعْناقُهُمْ}}

بعضى قدمهایى ثابت در قعر زمینها، و گردن هایى بالاتر از برترین آسمان

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَالْخارِجَةُ مِنَ الاَْقْطارِ اَرْكانُهُمْ، وَ الْمُناسِبَةُ لِقَوائِمِ الْعَرْشِ اَكْتافُهُمْ}}

و هیکل هایى از پهندشت هستى گسترده تر، و دوشهایى مناسب پایه هاى عرش دارند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ناكِسَةٌ دُونَهُ اَبْصارُهُمْ، مُتَلَفِّعُونَ تَحْتَهُ بِاَجْنِحَتِهِمْ}}

دیدگانشان در برابر عظمت عرش به زیر افتاده، و در زیر آن جایگاه در بالهاى خود پیچیده اند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:مَضْرُوبَةٌ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ مَنْ دُونَهُمْ حُجُبُ الْعِزَّةِ وَ اَسْتارُ الْقُدْرَةِ }}

بین آنان و موجودات مادونشان حجابهایى از عزت و پرده هایى از قدرت افکنده شده

لايَتَوَهَّمُونَ رَبَّهُمْ بِالتَّصْويرِ وَ لايُجْرُونَ عَلَيْهِ صِفاتِ الْمَصْنُوعينَ،

در خیال خود براى خداوندصورتى تصویر ننمایند و صفات او را چون اوصاف مخلوقات نینگارند،

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لايَحُدُّونَهُ بِالاَْماكِنِ، وَ لايُشيرُونَ اِلَيْهِ بِالنَّظائِرِ}}

و به اماکن محدودش نسـازنـد، و او را بـه هماننـد و امثـال اشـاره نکننـد

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:مِنْها فى صِفَةُ خَلْقِ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلامُ
قسمتى از این خطبه در وصف آفرینش آدم(ع)}}'''}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:
}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ثُمَّ جَمَعَ سُبْحانَهُ مِنْ حَزْنِ الاَْرْضِ وَ سَهْلِها، وَ عَذْبِها وَ سَبْخِها}}

سپس خداوند سبحان از قسمت هاى سخت و نرم و شیرین و شور زمین خاکى را جمع کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:تُرْبَةً سَنَّها بِالْماءِ حَتّى خَلَصَتْ، وَلاطَها بِالْبِلَّةِ حَتّى لَزُبَتْ}}

و بر آن آب پاشید تا پاک و خالص شد، آن گاه آن مادّه خالص را با رطوبت آب به صورت گل چسبنده درآورد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَجَبَلَ مِنْها صُورَةً ذاتَ اَحْناء وَ وُصُول، وَ اَعْضاء وَ فُصُول}}

سپس از آن گِل صورتى پدید کرد داراى جوانب گوناگون و پیوستگى ها، و اعضاى مختلفه و گسیختگى ها

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَجْمَدها حَتَّى اسْتَمْسَكَتْ، وَ اَصْلَدَها حَتّى صَلْصَلَتْ}}

آن صورت را خشکاند تا خود را گرفت، و محکم و نرم ساخت تا خشک و سفالین شد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:لِوَقْت مَعْدُود، وَ اَجَل مَعْلُوم. ثُمَّ نَفَخَ فيها مِنْ رُوحِهِ فَمَثُلَتْ}}

و او را تا زمان معین و وقت مقرر به حال خود گذاشت. سپس از دَم خود بر آن ماده شکل گرفته دمید

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِنْساناً ذا اَذْهان يُجيلُها، وَ فِكَر يَتَصَرَّفُ بِها}}

تا به صورت انسانى زنده درآمد داراى اذهان وافکارى که درجهت نظام حیاتش به کار گیرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ جَوارِحَ يَخْتَدِمُها، وَ اَدَوات يُقَلِّبُها، وَ مَعْرِفَة يَفْرُقُ بِها بَيْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ}}

واعضایى که به خدمت گیرد، و ابزارى که زندگى را بچرخاند، و معرفتش داد تا بین حق و باطل تمیز دهد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ الاَْذْواقِ وَالْمَشامِّ وَالاَْلْوانِ وَ الاَْجْناسِ، مَعْجُوناً بِطينَةِ الاَْلْوانِ الْمُخْتَلِفَةِ}}

و مزه ها و بوها و رنگها و جنسهاى گوناگون را از هم بازشناسد، در حالى که این موجود معجونى بوداز طینت رنگهاى مختلف

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ الاَْشْباهِ الْمُؤْتَلِفَةِ، وَ الاَْضْدادِ الْمُتَعادِيَةِ و الاَْخْلاطِ الْمُتَبايِنَةِ،}}

و همسانهایى نظیر هم، و اضدادى مخالف هم و اخلاطى متفاوت با هم،

<hr class="aye-hr">
{{نهج: مِنَ الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ، وَ الْبِلَّةِ وَ الْجُمُودِ}}

از گرمى و سردى و رطوبت و خشکى

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ الْمَساءَةِ وَ السُّرُورِ. وَ اسْتَأْدَى اللّهُ سُبْحانَهُ الْمَلائِكَةَ وَديعَتَهُ لَدَيْهِمْ }}

ناخوشى و خوشى. از فرشتگان خواست به اداى امانتى که نزد آنان داشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ عَهْدَ وَصِيَّتِهِ اِلَيْهِمْ فِى الاِْذْعانِ بِالسُّجُودِ لَهُ، وَ الْخُشُوعِ لِتَكْرِمَتِهِ}}

و وفا به عهدى که به آنان سفارش کرده بود در انجام سجده بر آدم و فروتنى براى اکرام به او اقدام نمایند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَقالَ سُبْحانَهُ: «اسْجُدُوا لاِدَمَ. فَسَجَدُوا اِلاّ اِبْليسَ» اعْتَرَتْهُ الْحَمِيَّةُ}}

در آنوقت به فرشتگان گفت: «بر آدم سجده کنید. همگان سجده کردند جز ابلیس» که غرور و تکبر او را گرفت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ غَلَبَتْ عَلَيْهِ الشِّقْوةُ، وَ تَعَزَّزَ بِخِلْقَةِ النّارِ، وَ اسْتَهْوَنَ خَلْقَ الصَّلْصالِ }}

و بدبختى بر او چیره شد، و به آفریده شدنش از آتشْ احساس عزت و برترى نمود، و به وجود آمده از خاک خشکیده را پست و بى مقدار شمرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاَعْطاهُ اللّهُ النَّظِرَةَ اسْتِحْقاقاً لِلسُّخْطَةِ، وَ اسْتِتْماماً لِلْبَلِيَّةِ}}

خداوند هم او را براى مستحق شدنش به خشم حق، و به کمال رساندن آزمایش

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ اِنْجازاً لِلْعِدَةِ، فَقالَ: «اِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرينَ اِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ» }}

و به انجام رسیدن وعده اش مهلت داد، به او گفت: «تو از کسانى هستنى که تا وقت معین مهلت در اختیار آنان است»

<hr class="aye-hr">
{{نهج:ثُمَّ اَسْكَنَ سُبْحانَهُ آدَمَ داراً اَرْغَدَ فيها عيشَتَهُ}}

آن گاه آدم را در سرایى که عیشش بى زحمت در اختیار بود ساکن کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ آمَنَ فيها مَحَلَّتَهُ، وَ حَذَّرَهُ اِبْليسَ وَ عَداوَتَهُ }}

و جایگاهش را به امنیت آراست، و او را از ابلیس و دشمنى او ترساند.

فَاغْتَرَّهُ عَدُوُّهُ نَفاسَةً عَلَيْهِ بِدارِ الْمُقامِ وَ مُرافَقَةِ الاَْبْرارِ

اما دشمنش به جایگاه زیباى اوو همنشینى اش با نیکان رشک برد و او را بفریفت

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَبَاعَ الْيَقينَ بِشَكِّهِ، وَالْعَزيمَةَ بِوَهْنِهِ}}

آدم (به وسوسه دشمن) یقین را به تردید، و عزم محکم را به دو دلى، و شادى را به ترس جابجا کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ اسْتَبْدَلَ بِالْجَذَلِ وَجَلاً، وَ بِالاْغتِرارِ نَدَماً. ثُمَّ بَسَطَ اللّهُ سُبْحانَهُ لَهُ فى تَوْبَتِهِ}}

و ندامت را به خاطر فریب خوردن به جان خرید. آن گاه خداوند سبحان درِ توبه را به رویش گشود

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ لَقّاهُ كَلِمَةَ رَحْمَتِهِ، وَ وَعَدَهُ الْمَرَدَّ اِلى جَنَّتِهِ}}

و کلمه رحمت را به او تلقین کرد، و بازگشت به بهشت را به او وعده داد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَاَهْبَطَهُ اِلى دَارِ الْبَلِيَّةِ، وَ تَناسُلِ الذُّرِّيَّـةِ}}

سپس او را به این دنیا که محل آزمایش و ازدیاد نسل است فرود آورد

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:گزینش پیامبران}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اصْطَفى سُبْحانَهُ مِنْ وُلْدِهِ اَنْبِياءَ اَخَذَ عَلَى الْوَحْىِ ميثاقَهُمْ، وَ عَلى تَبْليغ ِ}}

خداوند سبحان پیامبرانى از فرزندان آدم برگزید که در برنامه وحى، و امانتدارى در ابلاغ رسالت از آنان پیمان گرفت

<hr class="aye-hr">
{{نهج: الرِّسالَةِ اَمانَتَهُمْ، لَمَّا بَدَّلَ اَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَ اللّهِ اِلَيْهِمْ}}

آن زمان که اکثر انسانها عهد خدا را به امور باطل تبدیل نموده

<hr class="aye-hr">
{{نهج:فَجَهِلُوا حَقَّهُ، وَ اتَّخَذُوا الاَْنْدادَ مَعَهُ، وَ اجْتالَتْهُمُ الشَّياطينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ}}

و به حق او جهل ورزیدند، و براى او از بتان همتا گرفتند، و شیاطین آنان را از معرفت به خداوند بازداشتند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَاقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبادَتِهِ. فَبَعَثَ فيهِمْ رُسُلَهُ، وَ وَاتَرَ اِلَيْهِمْ اَنْبِياءَهُ}}

و رابطه بندگى ایشان را با حق بریدند. پس خداوند رسولانش را برانگیخت، و پیامبرانش را به دنبالهم به سوى آنان گسیل داشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج: لِيَسْأْدُوهُمْ ميثاقَ فِطْرَتِهِ، وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِىَّ نِعْمَتِهِ}}

تا اداى عهد فطرت الهى را از مردم بخواهند، و نعمتهاى فراموش شده او را به یادشان آرند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْليغ ِ، وَ يُثيرُوا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقُولِ}}

و با ارائه دلایل بر آنان اتمام حجت کنند، و نیروهاى پنهان عقول آنان را برانگیزانند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ يُرُوهُمُ الاْياتِ الْمُقَدَّرَةَ: مِنْ سَقْف فَوْقَهُمْ مَرْفُوع، وَ مِهاد تَحْتَهُمْ مَوْضُـوع }}

و نشانه هاى الهى را به آنان بنمایانند: از این بلند آسمان که بر بالاى سرشان افراشته، و زمین که گهواره زیر پایشان نهاده

وَمَعـايِشَ تُحْييهِـمْ، وَ آجـال تُفْنيهِـمْ

و معیشتهایى که آنان را زنده مى دارد، و اجلهایى که ایشان را به دست مرگ مى سپارد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اَوْصاب تُهْرِمُهُمْ، وَ اَحْداث تَتابَعُ عَلَيْهِمْ }}

و ناگواریهایى که آنان را به پیرى مى نشاند، و حوادثى که به دنبال هم بر آنان هجوم مى آورد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ لَمْ يُخْلِ سُبْحانَهُ خَلْقَهُ مِنْ نَبِىٍّ مُرْسَل، اَوْ كِتاب مُنْزَل، اَوْ حُجَّة لازمَة، اَوْ مَحَجَّة قائِمَة}}

خداوند سبحان بندگانش را بدون پیامبر، یا کتاب آسمانى، یا حجتى لازم، یا نشان دادن راه روشن رها نساخت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:رُسُلٌ لا تُقَصِّرُ بِهِمْ قِلَّةُ عَدَدِهِمْ، وَ لا كَثْرَةُ الْمُكَذِّبينَ لَهُمْ }}

پیامبرانى که کمى عددشان، و کثرت تکذیب کنندگانشان آنان را از تبلیغ باز نداشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج: مِنْ سابِق سُمِّىَ لَهُ مَنْ بَعْدَهُ، اَوْ غابِر عَرَّفَهُ مَنْ قَبْلَهُ. عَلى ذلِكَ نُسِلَتِ الْقُرُونُ}}

از پیامبر گذشته اى که او را از نام پیامبر آینده خبر دادند، و پیامبر آینده اى که پیامبر گذشته او را معرفى کرد. بر این منوال قرنها گذشت

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَضَتِ الدُّهُورُ، وَ سَلَفَتِ الاْباءُ، وَ خَلَفَتِ الاَْبْناءُ}}

و روزگار سـپرى شـد، پدران درگذشتند و فرزنـدان جـاى آنهـا را گرفتنـد

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:مبعث پیامبر اسلام(ص)}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِلى اَنْ بَعَثَ اللّهُ سُبْحانَهُ مُحَمَّداً رَسُولَ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ}}

تا خداوند محمّد رسول اللّه صلّى اللّه علیه وآله را براى به انجام رساندن وعده اش

<hr class="aye-hr">
{{نهج:لاِِنْجازِ عِدَتِهِ، وَتَمامِ نُبُوَّتِهِ، مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ ميثاقُهُ}}

وبه پایان بردن مقام نبوت مبعوث کرد، درحالى که قبولى رسالت اورا ازتمام انبیاگرفته بود

<hr class="aye-hr">
{{نهج:مَشْهُورَةً سِماتُهُ، كَريماً ميلادُهُ. وَ اَهْلُ الاَْرْضِ يَوْمَئِذ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ }}

نشانه هایش روشن، و میلادش باعزت و کرامت بود. در آن روزگار اهل زمین مللى پراکنده

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اَهْواءٌ مُنْتَشِرَةٌ، وَ طَرائِقُ مُتَشَتِّتَةٌ، بَيْنَ مُشَبِّه لِلّهِ بِخَلْقِهِ، اَوْ مُلْحِد فِى اسْمِهِ}}

داراى خواسته هایى متفاوت، و روشهایى مختلف بودند، گروهى خدا را تشبیه به مخلوق کرده، عده اى در نام او ازحق منحرف بوده

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اَوْ مُشير اِلى غَيْرِهِ. فَهَداهُمْ بِهِ مِنَ الضَّلالَةِ }}

و برخى غیر او را عبادت مى نمودند. چنین مردمى را به وسیله پیامبر از گمراهى به هدایت رساند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اَنْقَذَهُمْ بِمَكانِهِ مِنَ الْجَهالَةِ. ثُمَّ اخْتارَ سُبْحانَهُ لِمُحَمَّد صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِقاءَهُ}}

و به سبب شخصیّت او از چاه جهالت به در آورد. آن گاه لقایش را براى محمّد صلّى اللّه علیه وآله اختیار کرد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ رَضِىَ لَهُ ما عِنْدَهُ، وَ اَكْرَمَهُ عَنْ دارِ الدُّنْيا }}

و جوار خود را براى او پسندید، با فراخواندنش از این دنیا به او اکرام نمود

وَ رَغِبَ بِهِ عَنْ مُقارَنَةِ الْبَلْوى

و براى او فردوس اعلا را به جاى قرین بودن به ابتلائات وسختیهابرگزید

<hr class="aye-hr">
{{نهج: فَقَبَضَهُ اِلَيْهِ كَريماً صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ}}

و اورا کریمانه به سوى خودبرد(درود خدا براو وخاندانش باد)

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ خَلَّفَ فيكُمْ مَا خَلَّفَتِ الاَْنْبِياءُ فى اُمَمِها}}

و آن حضرت (بهوقت انتقال به آخرت) هر آنچه را انبیاء گذشته در امت خود بهودیعت نهادند در میان شما به ودیعت نهاد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:اِذْ لَمْ يَتْرُكُوهُمْ هَمَلاً، بِغَيْرِ طَريق وَاضِح ، وَلا عَلَم قائِم}}

که پیامبرانْ امتها را بدون راه روشـن، و نشانه پابرجا، سرگـردان و رهـا نگذاشتند

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:قرآن و احکام شرعى}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:كِتابَ رَبِّكُمْ فيكُمْ، مُبَيِّناً حَلالَهُ وَ حَرامَهُ، وَ فَرائِضَهُ وَ فَضائِلَهُ}}

این ودیعتْ کتاب پروردگارتان در میان شماست، که حلال و حرامش، واجب و مستحبش

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ ناسِخَهُ وَ مَنْسُوخَهُ، وَ رُخَصَهُ وَ عَزائِمَهُ، وَ خاصَّهُ وَ عامَّهُ، وَ عِبَرَهُ وَ اَمْثالَهُ}}

ناسخ و منسوخش، امر آزاد و غیر آزادش، خاص و عامش، پندها و امثالش

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ مُرْسَلَهُ وَ مَحْدُودَهُ، وَ مُحْكَمَهُ وَ مُتَشابِهَهُ، مُفَسِّراً مُجْمَلَهُ}}

مطلق و مقیّدش، و محکم و متشابهش را بیان کرد، مبهمش را تفسیر نمود

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ مُبَيِّناً غَوامِضَهُ، بَيْنَ مَأْخُوذِ ميثاق فى عِلْمِهِ}}

و مشکلاتش را توضیح داد. برابر با پیمانى که از بندگان گرفته تحصیل آگاهى به قسمتى از قرآن واجب

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مُوَسَّع عَلَى الْعِبادِ فى جَهْلِهِ، وَ بَيْنَ مُثْبَت فِى الْكِتابِ فَرْضُهُ}}

و دانستن رموز برخى دیگر از آیات لازم نیست، وجوب احکامى در قرآن معین

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مَعْلُوم فِى السُّنَّةِ نَسْخُهُ، وَ واجِب فِى السُّنَّةِ اَخْذُهُ }}

ونسخ آن درحدیث روشن است، وقسمتى ازمسائل اجرایش بنابرسنّتْ واجب

وَ مُرَخَّص فِى فِى الْكِتابِ تَرْكُهُ

و ترکش بنابر قرآن آزاد است

<hr class="aye-hr">
{{نهج: وَ بَيْنَ واجِب بِوَقْتِهِ، وَ زائِل فى مُسْتَقْبَلِهِ }}

وجوب برخى از احکام تا زمانى معین ثابت، و پس از انقضاء مدتْ زائل شدنى است

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ مُبايَنٌ بَيْنَ مَحارِمِهِ مِنْ كَبير اَوْعَدَ عَلَيْهِ نِيرانَهُ، اَوْ صَغير اَرْصَدَ لَهُ غُفْرانَهُ}}

بین گناهان کبیره که بر آن وعده عذاب داده، و معاصى صغیره که امید مغفرت در آن است تفاوت گذاشته

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ بَيْنَ مَقْبُول فى اَدْناهُ، مُوَسَّع فى اَقْصاهُ}}

و میان آنچه اجراى اندکش مقبول، و ترک بسیارش آزاد است فرق نهاده

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:وَ مِنْها فى ذِكْرِ الْحَجِّ}}'''}}

{{تورفتگی:a:'''{{سرمه‌ای:قسمتى از این خطبه درباره حج}}'''}}

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ فَرَضَ عَلَيْكُمْ حَجَّ بَيْتِهِ الْحَرامِ الَّذى جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلاَْنامِ}}

زیارت خانه خود را که قبله مردم قرار داده بر شما واجب نموده

<hr class="aye-hr">
{{نهج: يَرِدُونَهُ وُرُودَ الاَْنْعامِ، وَ يَأْلَهُونَ اِلَيْهِ وُلُوهَ الْحَمامِ }}

که مشتاقان چون چهارپایان به آب رسیده به آن هجوم مى کنند، و همانند کبوتران به آن پناه مى برند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:جَعَلَهُ سُبْحانَهُ عَلامَةً لِتَواضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ، وَ اِذْعانِهِمْ لِعِزَّتِهِ }}

حج را نشانه خاکسارى در برابر عظمت، و اعتراف به عزت خداوندیش قرار دارد

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ اخْتارَ مِنْ خَلْقِهِ سُمّاعاً اَجابُوا اِلَيْهِ دَعْوَتَهُ، وَصَدَّقُوا كَلِمَتَهُ }}

شنوندگانى از عبادش را برگزید که دعوتش را لبّیک گفتند، و سخن او را تصدیق نمودند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَوَقَفُوا مَواقِفَ اَنْبِيائِهِ وَ تَشَبَّهُوا بِمَلائِكَتِهِ الْمُطيفينَ بِعَرْشِهِ}}

در آنجا که پیامبران او به عبادت برخاستند ایستادند،و بین خود و فرشتگانى که گرداگرد عرش مى گردند شباهت ایجاد کردند

يُحْرِزُونَ الاَْرْباحَ فى مَتْجَرِ عِبادَتِهِ

در تجارتخانه عبادت او سودهاتحصیل مى کنند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ يَتَبادَرُونَ عِنْدَ مَوْعِدِ مَغْفِرَتِهِ }}

و به وعده گاه مغفرت او شتابان روى مى آورند

<hr class="aye-hr">
{{نهج:جَعَلَهُ سُبْحانَهُ وَ تَعالى لِلاِْسْلامِ عَلَماً، وَ لِلْعائِذينَ حَرَماً. فَرَضَ حَجَّهُ، وَ اَوْجَبَ حَقَّهُ}}

خداى سبحان کعبه را نشانه اسلام و حرم امن پناهندگان قرار داد. زیارتش را فرض، و حقّش را لازم

<hr class="aye-hr">
{{نهج:وَ كَتَبَ عَلَيْكُمْ وِفادَتَهُ، فَقالَ سُبْحانَهُ:}}

و رفتن به سویش را بر شما واجب نمود، و اعلام کرد:

<hr class="aye-hr">
{{نهج: «وَ لِلّهِ عَلَى النّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيْهِ سَبيلاً، وَ مَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّهَ غَنِىٌّ عَنِ الْعالَمينَ».}}

«بر آنان که توانایى رفتن دارند زیارت بیت واجب است، و آن که با روى گرداندن کفر ورزد بداند که خدا از او و همه جهانیان بى نیاز است».