مارکار تهرانپارس، مجتمع دینی-فرهنگی-ورزشی

نویسنده (ها) : علی محمد مرادیان منفرد

آخرین بروز رسانی : دوشنبه 26 خرداد 1399

مارکار تهران‌پارس، مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی \ mojtamaº-e dīnī-farhangī-varzešī-ye mārkār-e tehrān-pārs \ ، یا جشنگاه، محلی مخصوص اجرای مراسم آیینی، مذهبی و ورزشی زردشتیان، زیر نظر انجمن زردشتیان تهران، واقع در خیابان جشنوارۀ محلۀ تهران‌پارس، در منطقۀ 4 شهرداری تهران.
مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تهران‌پارس در 1334 ش توسط ارباب وفادار تفتی تأسیس شد. پیش از آن، این زمین بخشی از اراضی 36 میلیون مترمربعی ارباب هرمز آرش و همسرش، پری‌بانو آگاهی آرش بود. مطابق نقشۀ شهرسازی که توسط هرمز آرش در 1327 ش تهیه گردید و برای اجرا به وفادار تفتی و تنی دیگر سپرده شد، در محل کنونیِ مجتمع، بنای هنرستانی شبیه به مدرسۀ مارکار یزد پیش‌بینی شده بود؛ هنرستانی مجهز به کارگاههای خیاطی، قالی‌بافی، نجاری و منبت‌کاری.
پس از بروز اختلافاتی میان هرمز آرش از یک‌سو، و وفادار تفتی و رستم دینیار مرزبان از دیگر سو، و در پی وساطت ارباب رستم گیو، این ملک به ارباب وفادار تفتی تعلق گرفت. این زمین که حدود 000‘20 مـ2 بود، پس از چندی به پیشنهاد اسفندیار یگانگی، به انجمن ایرانی بمبئی واگذار شد. انجمن ایرانی بمبئی نیز اختیار آن ملک را به انجمن زردشتیان تهران واگذار کرد و در 1334 ش به مجموعۀ دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تغییر نام یافت. پاشونجی دوسابائی مارکار نمایندۀ پارسیان هندوستان در ایران بود که در زمان اقامتش در ایران در اوایل سلطنت رضا شاه منشأ خدمات بسیاری برای جامعۀ زردشتیان ایران گردید؛ ازاین‌رو، انجمن زردشتیان تهران نام مارکار را بر این مجتمع نهاد.
تا 1385 ش، ساختمان این مجتمع نیمه‌کاره رها شده بود و فقط از زمینهای بازی آن برای اجرای مسابقات رسمی و غیررسمی، و از محوطۀ آن برای اجرای مراسم مذهبی ــ مخصوصاً جشن سده که در آن آتشی بزرگ می‌افروزند ــ استفاده می‌شد؛ اما در این سال (1385 ش) عملیات عمرانی صورت گرفت و مجتمع برای استفاده بهینۀ زردشتیان آماده شد. در حال حاضر (1390 ش)، مجتمع مارکار تهران‌پارس شامل یک نیایشگاه، 3 سالن پذیرایی، زمینهای ورزشی روباز و سرپوشیده، و یک کتابخانه است.
نیایشگاه مارکار تهران‌پارس در 1385 ش به همت شاهرخ میزانیان ساخته شده است. این نیایشگاه فاقد آتش است، ولی موبد دائمی دارد. گنجایش این نیایشگاه 100 نفر است. مراسم مانتره که شامل اوستا‌خوانی و خواندن گاتها ست، ازجمله آیینهایی است که در این نیایشگاه برگزار می‌شود. روزهای برگزاری این مراسم، مصادف با شهریور است و مدت 3 روز به طول می‌انجامد. 3 سالن پذیرایی با گنجایشهای 600 نفر، 200 نفر و 100 نفر، برای برگزاری جلسات فرهنگی و جشنهای مذهبی و خانوادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زمینهای ورزشی مجتمع مارکار تهران‌پارس عبارت‌اند از: یک زمین فوتبال استاندارد که در بازسازی سال 1385 ش با چمن مصنوعی پوشانده شده است؛ یک زمین بسکتبال؛ یک زمین والیبال؛ و سالن سرپوشیدۀ ایروبیک، یوگا، بدمینتون و پینگ‌پنگ که به همت رستم یگانگی ساخته شده‌اند. هر ساله در اول مردادماه به مدت 5 روز مسابقاتی با نام جام جان‌باختگان (شهدای) زردشتی در رشته‌های مختلف ورزشی برگزار می‌شود؛ همچنین رقابتهای ورزشی کانون دانشجویان و دانش‌آموزان زردشتی نیز به‌صورت مستمر در این زمینها اجرا می‌گردد.
کتابخانۀ مارکار یکی از قدیمی‌ترین بخشهای این مجتمع است و در حال حاضر (1390 ش)، حدود 000‘ 12 جلد کتاب در موضوعات مختلف، و بیش از 400 نفر عضو دارد.
از دیگر برنامه‌های مجتمع مارکار تهران‌پارس برگزاری اردوهای یک‌هفته‌ای دانش‌آموزی است. شروع این اردوها هر سال در نیمۀ مرداد است و دانش‌آموزان زردشتی شهرستانها نیز در این اردوها شرکت می‌کنند و در مجتمع مارکار اسکان می‌یابند. در این مدت، ضمن کلاسهای آموزشی، اردوهایی تفریحی خارج از مجتمع نیز برگزار می‌شود.
مجتمع دینی ـ فرهنگی ـ ورزشی مارکار تهران‌پارس زیر نظر کمیسیون نظارت انجمن زردشتیان تهران اداره می‌شود.

مآخذ

پشوتنی‌زاده، همایون (عضو کمیسیون نظارت)، فیروزمند، هرمز (از کارمندان قدیمی ارباب هرمز آرش)، و خدایار (معاونت رئیس اسبق انجمن زردشتیان تهران در دورۀ سی و پنجم >1370 تا 1373 ش<)، مصاحبه با مؤلف؛ تحقیقات میدانی مؤلف.

علی‌محمد مرادیان منفرد