مـدیـریـت صـنـعـتـی، سـازمـان \ sāzmān-e modīriy(yy)at-e sanºatī \ ، مؤسسهای علمی، تخصصی و حرفهای، فعال در زمینههای مشاوره، آموزش و تحقیقات و نشر مدیریت، واقع در خیابان ولیعصر، نبش خیابان جام جم، جنب سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در منطقۀ 3 شهرداری تهران. در پی رکود اقتصادی و مشکلات صنایع نوپا و ایجاد بحران در صنعت کشور در دهۀ 1330 ش، مرکزی با نام «مرکز راهنمای صنایع ایران» تأسیس شد. برپایۀ مطالعات صورتگرفته در این مرکز، در سالهای پایانی همان دهه، ضرورت فاصلهگرفتن بنگاههای صنعتی از روشهای غیررسمی و متداول سنتی در ابتدای ورود به مرحلۀ رشد و تحول آشکار گشت؛ ازاینرو، ایجاد سازمانی همچون «سازمان مدیریت صنعتی» با هدف توانمندساختن مدیران در استفاده از روشها و ابزارهای جدید مدیریتی مطرح شد. شالودۀ سازمان مدیریت صنعتی در ابتدای دهۀ 1340 ش شکل گرفت و مهندس نیازمند بهعنوان نخستین مدیرعامل آن منصوب گردید. در آن دوره، اعضای هیئت مدیرۀ این سازمان نمایندگانی از سازمان برنامه و بودجه، وزارت صنایع، و اتاق صنایع و بازرگانی بودند. سازمان در نخستین سالهای فعالیت خود با استفاده از تجربیات مشاوران خارجی، بهویژه خدمات سازمان توسعۀ صنعتی سازمان ملل متحد (یونیدو)، توانست ضمن ارائۀ خدمات، اقدام به انتقال فناوری نماید. سازمان مدیریت صنعتی پس از مدتی با آگاهی از این موضوع که ارائۀ خدمات بهصورت رایگان، مشکلاتی را برای دو طرف ایجاد میکند، از کارفرمایان خواست تا در قبال دریافت خدمات، هزینههای آن را پرداخت نمایند. در آن دوره، استفاده از خدمات کارشناسان درجهاول بینالمللی نظیر «راسل ایکاف»، تغییر ساختار سازمانی از وظیفهای به ماتریسی، و نوآوری در نظام حقوق کارکنان با هدف جذب و نگهداری افراد ذخیره سبب شد تا فعالیتهای توسعۀ خدمات با سهولت و سرعت بیشتری ادامه یابد. سازمان مدیریت صنعتی در سالهای پس از انقلاب اسـلامـی و در دوران جـنـگ ــ بـهرغم دشـواریهـای فـراوان نـاشـی از شـرایـط خـاص کشـور ــ توانست بهعنوان بزرگترین و تنها مؤسسۀ خوداتکای ارائهدهندۀ خدمات مدیریت، به حیات خود ادامه دهد. این سازمان پس از پایان جنگ در اواخر دهۀ 1360 ش، اقدام به جذب نیروهای جدید و گسترش شبکۀ مشاوران و کارشناسان ایرانی و خارجی کرد. از اهداف این سازمان میتوان به مواردی چون کمک به سازمانهای دولتی و خصوصی بهمنظور بهبود سیستمها و روشهای مدیریتی، افزایش کارایی از طریق اجرای برنامههای مناسب آموزشی، و کمک به مدیران و سیاستگذاران در تشخیص کمبودها و تنگناهای اجرایی طرحهای مختلف از طریق مشاوره و تحقیق در مقولههای مدیریتی اشاره کرد. سازمان مدیریت صنعتی با بهکارگیری روشهای مدیریت نوین، به ارائۀ خدماتی در زمینههای مشاوره، تحقیق، آموزش و نشر میپردازد. آموزشْ یکی از وجوه بههمپیوستۀ خدمات سازمان مدیریت صنعتی است. این سازمان از ابتدای فعالیتهای خود تاکنون (1389 ش) با هدف تقویت دانش نظری، توسعۀ بینش سامانهای و راهبردی، و ارتقای مهارتهای کاربردی مدیریتی به ارائۀ دورههای ویژۀ آموزشی میپردازد. مرکز آموزش این سازمان با شناسایی نیازهای آموزشی مؤسسات و شرکتها، و با بهرهگیری از توان علمی و عملی استادان و مشاوران متخصص و مجرب داخل و خارج از کشور، دورههای آموزشی متنوعی را برای سطوح مختلف مدیران ارشد، مدیران میانی، کارشناسان و سرپرستان با گرایشهای مختلف، طراحی و برگزار میکند. ارائۀ دانشها و مفاهیم روز، با تأکید بر جنبههای کاربردی و استفاده از شیوههای نوین تدریس، از ویژگیهای اصلی آموزش در این سازمان است. در برنامههای آموزشی سازمان مدیریت صنعتی همچنین از روشهای تعاملی ازجمله آموزش قضیهای، کارهای گروهی، کارگاههای آموزشی و نیز ابزارهای چندرسانهای استفاده میشود. فعالیتهای مرکز آموزش سازمان مدیریت صنعتی، متمرکز بر بخشهایی است به این شرح: تحصیلات تکمیلی و دورههای عالی مدیریت ازجمله دورههای رسمی کارشناسی ارشد مانند مدیریت اجرایی و مهندسی صنایع، دورههای عالی مدیریت مانند مدیریتهای منابع انسانی، خدمات، حملونقل شهری و جز آن، و دورههای بینالمللی مانند دورۀ کارشناسی ارشد علمی ـ کاربردیِ مدیریت بینالملل کمپتن و لینداو آلمان و دورۀ DBA بینالمللی؛ دورههای تخصصی میانمدت مدیریت مشتمل بر مدیریتهای بازرگانی، اجرایی، مالی، مهندسی کیفیت، پروژه، پرورش مدیران آموزش، کارخانه، و مدیریت اجرایی در ورزش؛ دورههای کاربردی میانمدت ازجمله حسابداری و بازرگانی کاربردی، و مکالمات تجاری به زبان انگلیسی؛ دورههای تکدرس کوتاهمدت همچون دورههای اداری و تولید، حسابداری و مالی، و دورۀ تخصصی زبان انگلیسی ویژۀ مدیران و کارشناسان؛ دورههای آموزش فنی و حرفهای از قبیل دورۀ کارآفرینی و ایجاد کسبوکار؛ سمینارها و کارگاههای آموزشی؛ و خانۀ مدیران که با هدف توسعه و تداوم یادگیری به برگزاری نشستهای مختلف با صاحبنظران و استادان و مسئولان اجرایی، تشکیل کارگروههای مدیریت منابع انسانی و تشکیلات و مدیریت بازار، ایجاد فرصتهای لازم جهت گردهمایی، تبادل نظر و تجربه در فرصتهای فراغت از کار، و برگزاری برنامۀ بازدید از پروژههای ملی میپردازد. همزمان با گسترش فرهنگ استفاده از خدمات مشاورۀ مدیریت در جهان، سازمان مدیریت صنعتی نیز با هدف عرضۀ مشاورههای جامع و تحولآفرین، و براساس بازخوردهای دریافتی از مشتریان خود، خدمات مشاورهای گستردهای را در حوزههای راهبردی و تحول، بازار و محصول، سازماندهی و ساختار سازمانی، منابع انسانی، مالی و اقتصادی، کیفیت و تعالی و بهرهوری، تولید و عملیات، و مدیریت پروژه برپایۀ ارتباط منطقی، همافزایی، و اعتبار علمی و عملی و تجربی به مخاطبان خود ارائه میکند. مطالعه و پژوهش در زمینۀ مفاهیم و الگوها و روشهای نوین مدیریت سازمانها، بررسی و ارزیابی اقتصادی ـ مالی وضعیت بنگاههای اقتصادی، بررسی تأثیر قوانین و مقررات بر این بنگاهها، مطالعه و بررسی فرایند خصوصیسازی در ایران، تهیۀ دانشنامه یا بانک اطلاعاتی برای صنایع کشور، تهیۀ دانشنامه یا بانک آمایش صنعتی کشور، و مطالعه و بررسی بازار محصولات صنعتی ایران در داخل و خارج از کشور نیز از جملۀ فعالیتهای پژوهش سازمان مدیریت صنعتی است. ماهنامۀ تدبیر مهمترین نشریۀ این سازمان است که از جایگاه برجستهای در میان مدیران و کارشناسان و مشاوران بنگاهها و سازمانها، و دانشجویان و استادان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور برخوردار است. سازمان مدیریت صنعتی در عرصۀ نشر کتاب نیز با بیش از 30 سال تلاش حرفهای، و با هدف ترجمه و تألیف کتابهایی در حوزههای مدیریت، اقتصاد، و علوم اجتماعی استراتژی کسبوکار همواره کوشیده است تا گامهای ارزندهای برای توسعۀ فرهنگ مدیریت علمی کشور بردارد. کتابخانۀ این سازمان که از غنیترین کتابخانههای تخصصی و مرجع در زمینۀ موضوعی مدیریت در کشور محسوب میشود، در 1341 ش و همزمان با تأسیس سازمان مدیریت صنعتی، فعالیت خود را آغاز کرد. وزارتخانههای مهمی چون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، و مسکن و شهرسازی از جملۀ استفادهکنندگان از خدمات مدیریت صنعتی از ابتدای تأسیس آن تاکنون بودهاند. این سازمان در بسیاری از استانهای کشور ازجمله آذربایجان، همدان، خراسان شمالی، اصفهان، مرکزی، خوزستان و قزوین نمایندگی دارد. این سازمان دارای مجمع عمومی، هیئت مدیره و مدیرعامل است. ادارههای ارتباطات، حراست، ممیزی سیستمها و ارزیابی، امور نمایندگیها، برنامهریزی و نظارت، مدیریتهای منابع انسانی و پشتیبانی، امور مالی، توسعۀ سیستمها و فناوری اطلاعات، مهندسی فروش و توسعۀ شبکۀ مشاوره، انتشارات، برنامهریزی و نظارت آموزش، مطالعات صنعتی، معاونتهای آموزش و مشاوره و تحقیق، و ادارۀ برنامهریزی و کنترل پروژه بخشهایی از ساختار سازمانی سازمان مدیریت صنعتی را تشکیل میدهند.
مآخذ: «اهداف و مأموریتها»، «تاریخچۀ سازمان»، «دربارۀ کتابخانۀ سازمان»، «ساختار سازمانی»، «کتابهای منتشرشده»، «مجلۀ تدبیر»، سازمان مدیریت صنعتی (مل )؛ معرفی اجمالی سوابق، خدمات و فعالیتها، سازمان مدیریت صنعتی، تهران، 1389 ش؛ نیز:
Imi, www.imi.ir / (acc.Oct.28,2010). حسن موسویزاده