هومن، خانه تاریخی

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : شنبه 7 تیر 1399

هومن، خانۀ تاریخی \ xāne-ye tārīxī-ye hūman \ ، خانه‌ای متعلق به دکتر احمد هومن، از رجال دورۀ پهلوی دوم، واقع در جبهۀ غربی شهر میگون و در دامنۀ جنوب شرقی کوه استرچال.

این خانه را دکتر هومن در دهۀ 1340 ش در محل مزارعی که اهالی شهر میگون آن را «تِلارسر» یا «تالارسر» می‌نامند، در میان باغی مسطح و هموار که حدود 000‘2 مـ2 مساحت دارد، احداث کرد و تا اواسط دهۀ 1380 ش خود و فرزندانش از آن استفاده می‌کردند. سالها بعد دکتر هومن خانه را به شخصی به نام یحیى مافی فروخت. وی پس از خرید خانه آن را مرمت و بازسازی کرد؛ با این حال، امروزه در معرض ویرانی قرار گرفته است.
خانۀ تاریخی هومن دارای طرحی به شکل مربع است و در دو طبقه احداث شده، و از شمال و جنوب دارای در ورودی است. هر طبقۀ بنا شامل دو اتاق در جبهۀ غربی و اتاقی تودرتو در شرق و راهروی در جهت شمالی ـ جنـوبی در میانه است. از پشت در شمالی این خانه، پلکانی چوبی به طبقۀ دوم راه می‌یابد و ارتباط دو طبقه را با یکدیگر برقرار می‌کند. ایوانی کوچک نیز در طبقۀ دوم و در جنوب غربی بنا ساخته شده که چشم‌انداز زیبایی برای ساکنان خانه فراهم ساخته است. مصالح بنا در پی با سنگ لاشه و ملاط آهک است و دیوارهای آن با خشت خام، و قاب درها، پنجره‌ها و گوشۀ دیوارها با آجر ساخته شده است. سطوح داخلی و خارجی بنا با گچ اندود شده، و نمای بیرونی به‌سبب وجود قابهای آجری و سفیدکاری موجود، بنا را زیباتر ساخته است.
درها و پنجره‌های خانۀ هومن به‌جز درِ ورودی چوبی‌اند؛ اما به مرور تغییراتی در برخی از آنها داده شده است. سقف بنا دارای خرپای چوبی است و با ورق گالوانیزه (شیروانی) پوشانده شده است. گرداگرد خانه را باغچه‌هایی با درختان میوه دربر گرفته است. همچنین این خانه پنجره‌هایی رو به باغ دارد؛ از همین‌رو می‌توان خانۀ تاریخی هومن را از نوع خانه‌های برون‌گرا نامید که از اواخر دورۀ قاجار بنای آنها در ایران رایج گردید.
خانۀ تاریخی هومن در 1382 ش در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. دکتر احمد هومن مدتی وزیر دربار حکومت پهلوی دوم بود و بنا به گفتۀ اهالی میگون فردی مردمی و خیّر بود و در عمران و آبادانی میگون فراوان می‌کوشید. یکی از اقدامات وی احداث غسالخانه و قبرستان جوسانک بود که امروزه به نام بهشت حضرت معصومه (ع) نامیده می‌شود، و خود او نیز در آنجا به خاک سپرده شده است.

ناصر پازوکی طرودی