هویج، دشت

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : چهارشنبه 4 تیر 1399

هویج، دشت \ dašt-e havīj \ ، دشتی واقع در شرق روستای افجه.
این دشت در انتهای مسیر 5 / 4کیلومتری دره‌ای که در شرق روستای افجه از جنوب غربی به شمال شرقی امتداد دارد، در موقعیت °35 و ´52 و ´´56 عرض شمالی، و °51 و ´42 و ´´19 طول شرقی در ارتفاع 519‘2متری از سطح دریا جای دارد.
دشت هویج از شرق به کوههای دشته و پرسون، از شمال به کوههای سیاه‌ریز و ریزان، و از غرب به دشت گُرچال و آبشار سوستان محـدود است. تنها قسمت باز دشت هویج قسمت جنوب غربی آن است که دره‌ای عمیق در آنجا واقع شده، و آب چشمه‌های اطراف دشت هویج، دشت گرچال، آب آبشار سوستان و آب سیلابهای فصلی دره‌های منطقه را به سمت افجه هدایت می‌کند و پس از عبور از شرق روستاهای افجه، هنزک و سینک به منطقۀ باغ‌دره در شمال شهر لواسان وارد می‌شود و پس از عبور از محلۀ ناران و عبور از غرب روستای سبوکوچک به دریاچۀ سد لتیان می‌ریزد.
دشت هویج دارای وسعتی حدود 700 × 600‘1 متر است و در جهت شرق به غرب گسترش یافته است. از شواهد و قراین زمین‌شناسی چنین برمی‌آید که در گذشته، دشت هویج دریاچه‌ای کوچک بوده که بر اثر گذشت زمان و جریان سیلابهای متعدد، دیوارۀ غربی آن در گذر زمان فرسوده و شسته، و سرانجام شکسته شده، و آب دریاچه تخلیه گردیده، رسوب کف آن باقی‌مانده، و دشت هویج کنونی را تشکیل داده است. لایه‌های رسوبی باقی‌مانده در کف دشت هویج زمینهای حاصلخیزی را به وجود آورده که قابلیت خوبی برای کشاورزی و باغداری در آن فراهم است؛ اما به‌سبب سرمای هوا امکان کشاورزی در آن وجود ندارد و تنها محصولاتی نظیر یونجه و گاهی نیز سیب‌زمینی در آن کاشته می‌شود.
امروزه تنها سرسبزی دشت هویج و مسیر پیاده‌روی که از روستای افجه تا آنجا وجود دارد، علاقه‌مندان به ورزش پیاده‌روی و کوهنوردی را به آنجا می‌کشاند. تا چند دهۀ پیش راه مالروی از لواسان به افجه، و از آنجا به دشت هویج و دشت لار، و سرانجام به مازندران وجود داشت و برخی کاروانهای کوچک و عشایر کوچ‌رو از آن استفاده می‌کردند؛ اما در حال حاضر دیگر از آن استفاده نمی‌شود.
آنچه امروزه دشت هویج را تهدید به نابودی می‌کند، فرسایش دیوارۀ غربی آن است که دیگر توان مقاومت در برابر جریان آبهای فصلی و بارانهای سیل‌آسا یا ذوب‌شدن برفها را ندارد و درنتیجه، آبراهه‌ای در میان دشت هویچ در حال شکل‌گیری است که در حال حاضر عمق آن حدود 2 متر و عرض آن حدود 3 متر است و هر ساله بر ابعاد آن افزوده می‌شود. این وضعیت می‌تواند در آینده این آبراهه را به دره یا مسیل عمیقی بدل سازد. این امر سبب خواهد شد که تمامی لایه‌های رسوبی دشت هویج بر اثر جریان سیلابها شسته شود و
به دریاچۀ سدلتیان منتقل گردد که درنتیجه دشت هویج به دره‌ای عمیق بدل خواهد شد.

ناصر پازوکی طرودی