باغ نظر

نویسنده (ها) : شیوا جعفری

آخرین بروز رسانی : شنبه 16 آذر 1398

باغ نظر \ bāq-e nazar\ ، در گذشته نام یکی از کشتزارها و باغهای شرق آبادی دزاشیب. حسین‌قلی ‌خان بـرادر فتحعلی شاه قاجار که داعیۀ پادشاهی داشت، برای مدتی در این باغ تحت نظر به سر می‌برد و سپس به دستور فتحعلی شاه در دزاشیب (ه‌ م) از هر دو چشم نابینا شد؛ به نظر می‌رسد این باغ به همین سبب باغ نظر خوانده شده است (رکوعی، 7؛ انوار).
در سالهای حدود دهه‌های 1320 تا 1330 ش، این باغ در مالکیت شخصی به نام سرهنگ آذرپی بود که در زمینهای آن به کشت سبزی و محصولات صیفی، جو و گنـدم می‌پـرداخت. آب این زمینها از نهر اختصاصیِ منشعب از رودخانۀ جعفرآباد (دربند) به‌ محله‌های دزاشیب و چیذر، تأمین می‌شد. گرداگرد باغ ‌نظر درختان قطور تبریزی و گردو کاشته شده بود و توسط دیـواری گلی و چَپر محصور بود. در سالهای پایانی دهۀ 1330 ش، سرهنگ آذرپی زمینهای این باغ را تفکیک کرد و در وهلۀ نخست به اهالی دزاشیب، و بعدها به خوش‌نشینهای تهرانی که توانایی خرید مسکن در تهران را نداشتند، به قیمت هر مترمربع حدود 5 تومان فروخت.
پس از مدتی، عمارت موجود در آن نیز از میان رفت، اما نام آن باقی مانده است و به محله‌ای اطلاق می‌شود که امروزه از شمال به خیابان فرمانیه (لواسانی)، از جنـوب بـه خیابان پاس (یدالله سلیمی)، از غرب به خیابانهای علی معلم و شهید نوری (محلۀ سبزه‌میدان دزاشیب)، و از شرق به زمینهای چیذر (نهر چیذر که زمینهای دزاشیب را از زمینهای چیذر جدا می‌ساخته) محدود است. در این محله پیش از پیروزی انقلاب، خیابانی به نام باغ‌ نظر بود که امروزه به نام شهدای حوری و شهید مهدیزاده خوانده می‌شود.

مآخذ

انوار، عبدالله (تهران‌شناس)، مصاحبه با مؤلف؛ رکوعی، عزت‌الله، دزاشیب (دژ سفلى)، تهران، 1383 ش؛ وارسته‌پور، محمدعلی (دبیر شورایاری محلۀ حکمت)، مصاحبه با مؤلف.

شیوا جعفری