بیدستان، دره

نویسنده (ها) : ناصر پازوکی طرودی

آخرین بروز رسانی : شنبه 16 آذر 1398

بیدستان، دره \ darre-ye bīdestān\ ، دره‌ای واقع در محدودۀ منطقۀ 4 شهرداری تهران، در شمال محله‌های کنونی سوهانک، شهرک قائم و احتسابیه. این دره در °51 و ´5/ 31 طول‌ شرقی، و °35 و ´49 عرض شمالی در ارتفاع متوسط 300‘2متری از سطح دریا واقع است.
درۀ بیدستان یکی از 6 دره‌ای است که از دامنۀ جنوبی کوه هلیستون (با ارتفاع 602‘2 متر) و تخت تلهرز آغاز می‌شود و با جای دادن بخشی از آبریزهای دامنه‌های جنوبی این کوه، به صورت رود کوچک فصلی، در جهت شمـال بـه جنـوب ادامه می‌یابد که درگذشته، زمینهای کشاورزی و باغهای روستاهای سوهانک و شادآباد را نیز آبیاری می‌کرده است.
در سمت غرب درۀ بیدستان، یکی دیگر از دره‌های دامنۀ جنوبی کوه هلیستون به‌نام خرگوش‌نو واقع است که آب آن از درۀ بیدستان بیشتر است و در روزهای بیشتری از سال جریان دارد و پیش از این، زمینهای روستای احتسابیه را نیز آبیاری می‌کرده است؛ اما امروزه، از آب هیچ‌کدام از این دره‌ها به‌سبب آلودگی بیش از حد مجاز، استفادۀ مفید نمی‌شود. بیشتر زمینهای آبادیهای سوهانک و احتسابیه نیز عمدتاً به مناطق مسکونی و چندین شهرک تبدیل، و فقط بخشی از آنها نیز پارک یا فضای سبز شده‌اند. روی خط‌الرأس ارتفاعات البرز مرکزی، در شمال اراضی آبادیهای علی‌آباد، شادآباد، سوهانک و احتسابیه تا نزدیکی دارآباد نیز یکی از نهادهای نظامی تأسیسات زیادی احداث کرده که آسیبهایی جدی به طبیعت و محیط زیست وارد آورده است.
پیش از این، دره‌ها، مرتعها و کوههای حدفاصل گردنۀ قوچک در شرق تا مسیل درۀ رودخانۀ دارآباد در غرب ــ که در شمال جادۀ لشکرک و بزرگراه ارتش جای دارند ــ به‌سبب شیب ملایم، لایه‌های خاکی نسبتاً قطور و چشمه‌های فراوان، پوشش گیاهی بسیار انبوه و متنوعی داشته‌اند و یکی از مناطق برجستۀ ذخیره‌گاه گیاهی بوده‌اند، اما در سالهای پس از انقلاب اسلامی، بخش عمدۀ آنها تخریب شده، و از میان رفته‌اند.
سبب نام‌گذاری درۀ بیدستان آن است که در طول مسیر دوکیلومتری این دره، صدها درخت بید وجود داشته که اکنون، شمار اندکی از آنها باقی مانده است.

ناصر پازوکی طرودی