حکیم الهی لواسانی

نویسنده (ها) : مینا احمدیان

آخرین بروز رسانی : پنج شنبه 21 آذر 1398

حکیم‌الٰهی لواسانی \ hakīm elāhī-ye lavāsānī\ ، یا حکیم‌الٰهی ثانی، میرزا شمس‌الدین (1252-1336 ق/ 1836- 1918 م)، عالم دینی، ریاضی‌دان، حکیم، فیلسوف و از بزرگان لواسان.
از آغاز زندگی او آگاهی چندانی در دست نیست. وی فرزند میرزا محمدجعفر ملقب به حکیم‌الٰهی اول است که از خاندان مشهور سادات‌اخوی ساکن در لواسان به‌ شمار می‌رفت (آقابزرگ، 1(2)/ 845).
حکیم‌الٰهی ثانی حکیمی بزرگ و از شاگردان طراز اول حاج ملا هادی سبزواری در سبزوار بود و در علم کلام، حکمت و ریـاضی مهـارتی خاص داشت. پس از پایان تحصیل در 1276 ق/ 1859 م از سبزوار به تهران مراجعت کرد و سپس به تدریس مشغول شد (ایزدگشسب، 58؛ تربیت، 515؛ قزوینی، 39؛ بامداد، 2/ 152). از شاگردان او می‌توان به شیخ محمدعلی لواسانی (د 1393 ق) اشاره کرد (صدوقی، 186).
حکیم‌الٰهی ثانی که از علمای سرشناس تهران به ‌شمار می‌رفت و در میان خاص و عام از اعتباری ویژه برخوردار بود، در 1336 ق در 84 سالگی در تهران درگذشت و در گورستان صفاییه نزدیک مزار ابن‌بابویه دفن شد (بامداد، قزوینی، همانجاها).

مآخذ

آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، قرن 14 ق، نجف، 1375 ق/ 1956 م؛ ایزدگشسب، اسدالله، شمس التواریخ، به‌کوشش عبدالباقی ایزدگشسب، تهران، 1345 ش؛ بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، تهران، 1347 ش؛ تربیت، به‌کوشش محمدحسین فروغـی (1316 ق، شم‌ 129)، کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، ج 1 (شم‌ 1-211)؛ صدوقی سها، منوچهر، حاشیه بر معجم الحکماء مرتضى مدرس گیلانی، تهران، 1384 ش؛ قزوینی، محمد، «وفیات معاصرین»، یـادگار، تهـران، 1325 ش، س 3، شم‌ 5.

مینا احمدیان