دیزین، پیست اسکی \ pīst-e eskī-ye dīzīn\ ، مهمترین پیست اسکی ایران واقع در بلندیهای البرز مرکزی در مرز شهرستانهای شمیران و کرج. پیست اسکی دیزین از جـادۀ چالـوس 123کمـ ، و از جادۀ شمشک 71 کمـ با تهران فاصله دارد. این پیست نخستین پیست اسکی در ایران است که به سبب دارا بودن شرایط لازم مانند شیب مسیر، طول مسیر، محل برگزاری مسابقات و امکانات رفاهی مناسب، از طرف فدراسیون جهانی اسکی برای برگزاری مسابقات رسمی بینالمللی مورد تأیید قرار گرفت. پیشینۀ ساخت این پیست به سالهای پایانی دهۀ 1340 ش باز میگردد.
در 1347 ش از طرف فدراسیون اسکی ایران، فردی بهنـام فیلیکس آقایان به همراه دو مهندس آلمانی مأمور شناسایی محل مناسبی برای احداث پیست اسکی در کوههای شمالی تهران شدند. این گروه پس از جستوجوهای بسیار، محلی میان دربندسر واقع در شمال غربی شهرستان شمیران و گاجره واقع در شمال شرقی شهرستان کرج را برای ساخت پیست اسکی مناسب تشخیص دادند و کار ساخت این پیست در آن سال آغاز شد و در 1348 ش به پایان رسید و مورد بهرهبرداری قرارگرفت. پیست دیزین در ابتدا در مالکیت فدراسیون اسکی ایران بود، اما بعدها به تملک ادارۀ جلب سیاحان درآمد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی دوباره مالکیت آن به فدراسیون اسکی ایران واگذار شد. بلندترین نقطۀ پیست اسکی دیزین 600‘ 3 متر و پایینترین نقطۀ آن 650‘ 2 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و درازای پیست از بالاترین نقطه تـا پایینترین آن حدود 4 کمـ است. پیست اسکی دیزین در آغاز با یک دستگاه تلهکابین، یک دستگاه تله اسکی و یک دستگاه تلهسییژ آغاز به کار کرد و تا 1357 ش، افزون بر این تجهیزات، یک هتل (هتل شمارۀ یک) و چند اقامتگاه چوبی (شاله)، برای اقامت اسکیبازان و گردشگران ساخته شد. در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یک هتل دیگر (هتل شمارۀ دو) و 13 اقامتگاه چوبی دیگر و دو دستگاه تلهکابین و یک دستگاه تلهسییژ و 7 دستگاه تلهاسکی به تجهیزات و امکانات پیست افزوده گردید. هتل شمارۀ یک دارای 45 اتاق و هتل شمارۀ دو دارای 85 اتاق است و در کنار آن 19 واحد شاله و 50 رستوران نیز وجود دارد. تا 1380 ش مجموعۀ ورزشی و رفاهی پیست اسکی دیزین در اختیار سازمان جهانگردی بود، اما از آن تاریخ قسمتهای مختلف این مجموعه تفکیک شد و پیست اسکی به فدراسیون اسکی و هتلها، شالهها و دیگر امکانات رفاهی به بخش خصوصی واگذار گردید. تا اوایل 1382 ش پیست دیزین توسط فدراسیون اسکی اداره میشد و بعدها کمکم تجهیزات آن به بخش خصوصی واگذار گردید؛ اما همچنان فدراسیون اسکی بر پیست دیزین نظارت دارد و مسابقات داخلی بینالمللی را در آنجا برگزار میکند. از 1375 ش پیست اسکیِ روی چمن دیزین آغاز به کار کرد. این پیست که حدود 800 متر درازا دارد، از مهمترین پیستهای اسکی روی چمن جهان است و همهساله مسابقات جهانی اسکی روی چمن در آنجا برگزار میشود. در زمستانها نیز مسابقات اسکی آلپاین در محل اصلی پیست دیزین برقرار است. شمار کارکنان پیست، در تابستان 70 تا 80 تن و در زمستان حدود 250 تن است. پیست اسکی دیزین در فصل زمستان و اواخر پاییز در تمام روزهای هفته، و در فصل تابستان فقط در روزهای تعطیل باز است؛ اما خدمات هتلها در تمام روزهای تابستان همچنان ادامه دارد و برای تشویق و ترغیب علاقهمندان با تخفیف ویژه همراه است. در این مجموعه و در کنار ساختمان هتلها، واحدهای اداری، انبار، آشپزخانه و درمانگاه وجود دارد.
مأخذ
کلهر، قربانعلی (عضو هیئت رئیسۀ فدراسیون اسکی)، مصاحبه با مؤلف.