درس هایی از قرآن - محسن قرائتی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 634

موضوع بحث: بازار، نظارت و بازرسي

تاريخ پخش: 10/10/66

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم

الحمد للّه رب العالمين و صلي اللّه علي سيّدنا و نبيّنا محمّد و علي اهل بيته و لعنة اللّه علي اعدائهم اجمعين من الآن الي قيام يوم الدين

بحث اين هفته‌ي ما پيرامون عدالت و توزيع عادلانه است. البته در جريان باشيد كه عزيزاني كه امروز در جلسه‌ي ما حضور دارند ديدني هستند. چون از نهضت سوادآموزي، معلمين نمونه را دعوت كرده ايم.
– عدل و توزيع

1- تعريف عدل و عدالت و اهميت آن

همه مي‌ دانيم كه يكي از صفات خدا عدل است. اما عدل به اين معنا نيست كه به همه يكسان بدهيم. امام مي فرمايد: جواهر را گردن خوك آويزان نكنيد و معناي عدالت اين نيست كه به گردن خوك هم جواهر آويزان شود. يا در جايي ديگر داريم كه مطالب مهم و محرمانه را به هر كسي نگوييد و هر علمي را به هر كس و ناكسي نبايد آموخت. عدل به اين معنا نيست كه همه چيز، همه جا و براي همه كس يكسان باشد. بلكه معناي عدل اين است كه هر چيزي به جاي خود باشد.
انسان دست عالم رباني را مي‌بوسد و دست آدم عادي را نمي بوسد. يا معلم به يك شاگرد 20 مي‌دهد و به ديگري نمره 18 مي‌ دهد و اين كه به همه يك نمره بدهد عدالت نيست. بلكه عدل اين است كه يك نفر 20 بگيرد و ديگري نگيرد و نبايد گفت كه چون جمهوري اسلامي حكومت عدل است بايد به همه يكسان داد. البته يك سري چيزها براي همه است، اما يك سري چيزها براي كسي است كه كار كرده باشد و يك سري هم براي كساني كه بهتر كار كرده اند. يك سري هم براي كساني است كه نمي توانند كار كنند. مثلاً خانواده ي شهيد يا ايثارگر مقامي دارند كه بقيه ندارند. همان طور كه عالم با غير عالم برابر نيست. و اين طور نيست كه به هر كسي هر مقامي داده شود. زماني هم كه حضرت ابراهيم(ع) به خدا گفت: كه به بچه هاي من هم مثل خودم مقام رهبري و امامت را عنايت كن. خدا در پاسخ او گفت: (لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمينَ) (بقره /124) معناي عدل هم اين نيست كه تا كسي استحقاق و لياقت داشت، فوري و به يك باره به او بدهيم، بلكه ممكن است صلاح باشد كه ذره ذره به او بدهيم.
نفت براي همه ي مردم است، اما به اين معنا نيست كه همه اش را استخراج كنيم و به همه بدهيم. چون نسل آينده هم هستند.
پس معناي عدالت دو چيز است: 1 – لازم نيست همه چيز را به همه كس بدهيم 2- قرار نيست كه همه ي چيزها را به يكباره و امروز به همه بدهيم. قرآن مي فرمايد: ما پيامبران را فرستاديم كه (لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ) (حديد /25) يعني انبيا براي برپايي عدالت آمده‌اند.
– اما در مورد اوصياء: اميرالمؤمنين(ع) مي‌فرمايد: مي‌داني براي چه رهبري را پذيرفتم؟ «أَلَّا يُقَارُّوا عَلَى كِظَّةِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ»(نهج ‌البلاغه، خطبه 3) براي اين كه ازپرخور بگيرم و به گرسنه بدهم. پس جانشينان انبيا كه اوصيا هستند، هم براي برپايي عدالت آمده اند.
– اما شهدا: امام حسين(ع) فرمود: مگر نمي بينيد كه به حق عمل نمي‌شود و جلوي باطل هم گرفته نمي شود؟ من مي روم تا جلوي باطل را بگيرم. «أَ لَا تَرَوْنَ أَنَّ الْحَقَّ لَا يُعْمَلُ بِهِ»(تحف‌ العقول، ص‌245) پس مسئوليت اصلي انبيا و اوصيا عدل بوده است.

2- عدالت خداوند با وجود تفاوت‌ها

و اما عدل چيست؟ ابتدا از عدل خداوند شروع مي‌كنيم.
آيا عدالت خداوند به اين معناست كه همه ي بچه ها يك طور هستند يا استعدادها و توانايي ها و در آمدها و حافظه هايكسان است؟ خير! عدالت يعني هر چيزي جاي خودش است.
زماني من مثلي داشتم كه جالب است برايتان بگويم. نانوا تنور را داغ مي كند. شما هم سه خمير به نانوا مي دهيد، يك خمير تلخ است، ديگري شور و ديگري شيرين. اگر شما خمير شور داده باشي به نانوا و او نان شور به شما بدهد و ديگري خمير تلخ بدهد و ديگري شيرين و او هم به تبع آن نان تلخ و شيرين بدهد، آيا مي‌توان گفت نانوا عادل نيست؟ نه، چون او تقصير ندارد. در اين جا خمير گير مقصر است نه نانوا و يا خمير.
در مورد ما هم اگر بلاتشبيه خدا را نانوا فرض كنيم و بچه را خمير و پدر و مادر را خميرگير، اگر پدر و مادر نطفه ي خراب به رحم تحويل بدهند كه در حالت اضطراب است، يا از لقمه ي حرام است و. . . و دستورات اسلام را رعايت نكرده باشند، در نتيجه اين نطفه ي خراب، بچه ي نااهل و مشكل دار تحويل بگيرند، آيا خدا مقصر است؟ خير! بلكه پد رو مادر مقصرند. البته بچه هم بي تقصير است. حال آيا بايد زجر را بچه متحمل شود؟ بله! چون وقتي من كه ظالم هستم با سنگ سر شما را مي‌شكنم، درد آن را شما كه مظلوم هستيد متحمل مي شويد.
خوب حالا پدر و مادر يك غلطي كردند، ولي آيا خدا نمي‌شود اين خمير شور را درست كند؟ چرا مي‌شود. ولي اگر اين كار را بكند، مثل اين است كه وقتي شما سنگ را به من مي‌زني، به من كه رسيد مثل پنبه بشود، يا استخوان من چدن بشود و لازمه‌اش اين است كه استخوان يك زمان استخوان باشد و در وقت ديگر چدن باشد. يعني هيچ چيزي در هيچ وقتي، هيچ نظامي نداشته باشد.
خدا سنت و قاعده اي دارد و معناي عدل اين است كه خداوند طبق قاعده و قانون عمل كند. اگر ما مي خواهيم به مشهد برويم، ولي به طرف جاده ي تبريز برويم و خدا ما را به مشهد ببرد، لازمه‌اش اين است كه همه ي جاده ها به هم بريزد. يا ما خوابمان برد ولي خدا كاري كند كه ما قبول بشويم، لازمه‌اش اين است كه اساس و نظام به هم بخورد.
پس دو نظام مي تواند وجود داشته باشد. 1 – قانونمند 2 – هرج و مرج
اگر قرار است نظام قانونمند باشد، مصيبت هم بايد در آن باشد و گريزناپذير است. و معناي مصيبت نخواستن هرج و مرج است. نمي‌شود گفت ما جاذبه‌ي زمين را هنگام نزول باران مي خواهيم ولي موقع پايين افتادن بچه مان آن را نمي‌خواهيم.
پس خدا هم عادل است و هم تفاوت ها و مصيبت‌ها وجود دارد.

3- گستره و شاخه‌هاي عدل

– شاخه هاي عدل:
عدل در غيرت، در انفاق، در محبت، در پيوند، در قطع رابطه، در مدح و ذم، در كار و تفريح، با دشمن، در مجازات، در خوف و رجا و غيره.
مي گويند دكتري نوشته بود متخصص امراض داخلي و غيره. كسي نزد او رفت و جيغ زد. ! ! ! دكتر پرسيد: «چه شده است؟ » گفت: وغيره ي من درد مي‌كند. گفت: و غيره كجاست؟ گفت: نمي‌دانم. ديدم امراض داخلي ام درد نمي-كند. گفتم: پس و غيره ام درد مي كند. گفتم حتماً شما كه نوشته اي آن را مي داني.
عدل در غيرت: مردان برخي مواقع با غيرت هستند و برخي مواقع خير. به طوري كه وقتي دختر يا خانمش دوست دارد هر جايي برود، نام آن را مي گذارد آزادي و البته تشخيص اين ها خيلي مهم است. مثلاً غصه نخوردن براي امري گاهي از بي تفاوتي است و گاهي از روح بلند است و انسان بايد دقت كند كه چرا از شنيدن حادثه ي تلخ ناراحت نشده است؟
مردان هم گاهي اين قدر غيرت دارند كه وقتي مهمان نامحرمي لباس زنش را روي بند مي‌بيند، شيشه را مي‌شكند و دو هفته عصباني است و گاهي هم اصلاً نمي داند زن يا دخترش كجا مي رود و مي آيد.
عدالت در انفاق: قرآن آيه اي دارد كه وقتي مي خواهيد خرج كنيد به اندازه باشد. مؤمن كسي است كه (وَ الَّذينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً) (فرقان /67) يعني به اندازه پول خرج كنيد تا بي پول نشويد و همين طور در خانه بنشينيد.
پيامبر در خانه نشسته بود، بچه اي آمد و گفت: مادرم من را فرستاده گفته پيراهني را كه شما پوشيديد براي تبرك به ما بدهيد. پيامبر هم داد. ظهر شد مردم منتظر بودند تا پيامبر براي نماز بيايد ولي پيامبر نيامد. سراغ پيامبر آمدند، پيامبر گفت: لباس ندارم. آيه نازل شد كه ما چنين نگفتيم. (وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى‌ عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً) (اسراء /29) نه اين كه هيچ به كسي ندهي و نه اين كه و پيراهنت را هم بدهي و در راه خدا هم بخشش اندازه دارد.
عدالت در محبت: پيامبر فرمود: واي بر پدران آخرالزمان. گفتند: مگر بد هستند؟ گفت: نه! بچه هايشان را لوس بار مي آورند. چه كسي گفته به بچه همه چيز بدهيد؟ يا اگر گريه كرد هر چه خواست به او بدهيد.
در جايي ديگر گفتند: قاتل را نكشيد چون از اينكه كسي را كشته، مرض رواني گرفته است. اگر مريض بود كسي را نمي كشت. اگر بگوييم چون مرض رواني دارد قاتل را نمي‌كشيم، از فردا همه مرض رواني مي‌گيرند. و صرف قتل ربطي به رواني بودن ندارد. و درثاني مگر هر وقت ما گريه كنيم(مثل بچه) خدا به ما شام مي‌دهد و شما هم نبايد مصلحت را به خاطر گريه ي بچه فدا كني و هر چه خواست برايش فراهم كنيد.
برخي پدرها هم بي تفاوتي مي‌كنند. كسي به رسول الله گفت كه خدا به من چند بچه داده و هيچ كدام را نبوسيدم. پيامبر فرمود: عجب دل سنگي داري! چون هر بار كه انسان بچه ي كوچك را مي‌بوسد ثواب مي برد. پس نبوسيدن و زياد بوسيدن، هر دو را نهي مي كند. و اين عدالت در محبت است.
دامادي نزد ما آمد و گفت: مي‌خواهم تالار بگيرم. گفتم: حالا كه تالار مي‌گيري خانم ديگر كمتر از 500 توماني قبول نمي كند! طوري رفتار كن كه 50 توماني هم قبول كند. طلبه‌اي سال اولش بود، خانه‌اي در قم نزديك حرم گرفته بود و گفت: بيا خانه ي من را ببين. رفتم و خانه‌اش را ديدم. گفتم: اگر از همين حالا در 200 متري حرم خانه بگيري، به دورتر از اين خانمت راضي نمي‌شود. 2 فرسخي بگير كه وقتي نزديك‌تر آمدي منت هم بر سرش بگذاري و طوري خرج كن كه فكر عاقبتش هم را كرده باشي و در مورد سوغاتي و مهماني هم همين طور بايد رفتار كرد.

4- عدالت در دوستي و روابط

عدالت در پيوند: اگر كسي با كسي مثل دختر يا پسري به هم شاگردي اش علاقه پيدا كرد، حديث داريم از عدالت خارج نشويد و هر چه داريد نگوييد! چون برخي انسان هاي زرنگ هستند كه اسرار را از زير زبان شما در مي آورند و براي روزي نگاه مي دارند تا آبروي شما را بريزند. اصولاً گفتن اسرار غلط است. چرا وقتي به دريا مي رويد، عكس مي‌گيريد؟ و يا در مجلس عروسي همين طور و اين عكس‌ها دست هر كس و ناكسي مي افتد و بسيار مواردي پيش آمده كه اينگونه آبروي افراد ريخته شده است. چون رفاقت ها ممكن است كم رنگ شود.
اصولاً از مردم نبايد بدون اجازه عكس برداشت، حديث داريم در اصول كافي كه واي بر كسي كه با كسي رفاقت مي كند و اسرار او را بيرون مي كشد تا روزي عليه او استفاده كند و آبروريزي كند. حديث داريم در مورد قطع رابطه كه هر وقت خواستيد با كسي قطع رابطه كنيد، هرچه مي خواهيد به او نگوييد تا فردا هم رويتان بشود كه با او آشتي كنيد.
كسي به كسي گفت: برو مادر فلان. امام باقر فرمود: چرا به مادر او توهين مي كني؟ او گفت: او چنان آدم مسلماني نيست. امام فرمود: مگر مي‌شود به كسي كه مسلمان نيست نسبت بد داد؟
قرآن در مورد حضرت مريم(س) مي فرمايد: «به او تهمت زدند، ولي مريم زن پاكي بود. » خدا به چند چيز گفته است گناه بزرگي است كه يكي از آن ها تهمت است. و در قطع رابطه ها نبايد همه ي پل ها را خراب كرد. و خدا مي‌داند كه عدم عدالت در پيوند و رفاقت ها چه مشكلاتي بوجود آمده و خدا مي‌داند كه چقدر بچه‌هاي لوس و عقده‌اي داريم.
مثلاً دختري با معلول ازدواج مي كند، ولي بعد مدتي كه مي گذرد و دختر عموها و دخترخاله ها را مي‌بيند منجر به جدايي مي‌شود. ازدواج با معلول كمال است به شرط اين كه انسان روي عقل حركت كند اما اگر تحريكاتي باشد، عاقبت نخواهد داشت.

5- عدالت در ستايش و نكوهش

عدالت در مدح و ذم: قرآن هيچ وقت قطعاً قطعاً نمي گويد. البته يك جايي (قَدْ أَفْلَحَ) (مومنون /1) داريم، ولي آن قدر «الَّذينَ» و شرايط دارد كه كسي به آنجا نمي رسد. اما آن جايي كه يك كار خوب را مي‌گويد، مي‌فرمايد: (لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ) (آل عمران /200) در مدح و ذم نبايد قطعي صحبت كرد. چون انسان هميشه در خطر است و ما به پيامبر كه نمي رسيم و خدا حتي به پيامبرش مي فرمايد: مواظب باش! (لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ) (زمر /65) كج بروي عملت از بين خواهد رفت. (وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاويلِ) (حاقه /44) اگر يك جمله‌ي دروغ به ما ببندي، شاهرگ تو را خواهيم زد (لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْ‌ءٌ) (آل عمران /128) يعني به پيامبر هم كه اشرف مخلوقات است هشدار مي‌دهد. منتهي خود انسان بايد خودش را كنترل كند و در مقابل تعريف هايي كه از او مي‌شود، اول از همه بگويد: اين طور هم كه شما مي گويي نيست.
ما آموزشيارهايي در اين جا داريم كه افراد زيادي را با سواد كرده اند وممكن است همين كار باعث غرور شما بشود كه به عنوان آموزشيار نمونه خدمت امام رسيديد و دست امام را بوسيديد و توانستيد شخص دوم جهان هستي را ببينيد، چون شخص اول حضرت مهدي است و شخص دوم نايب ايشان است و ممكن است غرور شما را بگيرد. در حالي كه خدا به پيامبرش هم هشدار مي‌دهد، پس خطر براي همه ي ماهست.
به حضرت علي(ع) گفتند: براي چه مي‌گويي: (اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ) (فاتحه /6) فرمود: چون من تا الآن در راه مستقيم هستم ولي ممكن است يك دقيقه ي ديگر از صراط مستقيم خارج شوم. و لذا قرآن مي‌فرمايد: (يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا آمِنُوا) (نساء /136) يعني شما كه خوب هستيد مواظب باشيد منحرف نشويد. براي همين وقتي به سلمان گفتند: ريش تو بهتر است يا دم سگ؟ گفت: هر كدام كه از پل صراط عبور كند. و ضرب المثل ايراني هم هست كه جوجه را بايد آخر پاييز شمرد. چون انسان از آينده خبرندارد و چقدر آدم ها را گمان مي كرديم كه خوب هستند ولي بد شدند و بالعكس.
در قيامت داريم كه مي‌گويند: لات ها چه شدند؟ مي‌گويند: به بهشت رفتند. چطور؟ چون روسفيد بودند (وَ قالُوا ما لَنا لا نَرى‌ رِجالاً كُنَّا نَعُدُّهُمْ مِنَ الْأَشْرارِ) (ص /62) مرداني بودند كه ما مي‌گفتيم اشرار هستند، اين‌ها چه شدند؟ چون باطن دار بودن در بهشت هستند. حديث داريم خوشا به حال كسي كه باطنش از ظاهرش بهتر باشد و بدا به حال كسي كه باطنش از ظاهرش بدتر باشد.
و من هم واي به حالم اگر عادل نباشم. چون حديث داريم، واي به حال كسي كه بحث عدل بكند، ولي خودش عادل نباشد. بنابراين من خودم را تبرئه مي كنم با اين حرف كه من نمي گويم عادل هستم. و هر چه مي‌گويم اسلام است. كسي از من پرسيد: آقاي قرائتي سر نماز حواسم پرت مي‌شود چه كنم؟ گفتم: يك دكتر پيدا كن با هم نزد او برويم.
در كار، انتقاد، خواب، ورزش، رسيدن به خود و در مجازات و در دشمن و. . . مؤمن بايد اندازه نگه دارد و عدالت داشته باشد. قرآن در مورد دشمن مي فرمايد: (وَ لا تَعْتَدُوا) (بقره /190) اميرالمؤمنين(ع) وصيت كرد كه ابن ملجم يك ضربه زده است، شما هم يك ضربه بزنيد. اگر به شما يك سيلي زده بايد يكي بزني. حديث داريم يتيم را طوري ادب كن كه گويي بچه ي خودت را ادب مي‌كني. زدن هم دليل دارد و هم مرحله دارد. در قرآن (فَاضْرِبُوا) (انفال /12) داريم ولي جايي كه خرجي مي گيرد ولي وظيفه اش را انجام نمي دهد، جايي كه مي گيرد و پس نمي دهد، جايي كه او را موعظه مي‌كني و گوش نمي‌دهد و هر عكس العملي نشان مي دهي، توجه نمي‌كند.
تازه حديث داريم اگر همه كارها و راه ها را رفتي و انجام دادي و ناشزه بود و فايده نكرد، با چوب مسواك كه به نازكي قلم است بزن. آن هم طوري كه سرخ نشود. و اين در واقع زدن نيست و قلقلك دادن است. براي همين كسي مي‌گفت: پس من چوب مسواك خود را عوض مي‌كنم و با دسته بيل مسواك مي‌زنم.
خلاف كاري را آوردند تا شلاق بخورد و قنبر شروع كرد به زدن. علي(ع) پرسيد چند تا زدي؟ گفت: 103 تا. امام گفت: بخواب تا 3 تاي زيادي را به خودت بزنم.

6- عدالت و ميانه‌روي در بيم و اميد

خوف و رجا: اگر كسي را چه خوف بگيرد و چه رجا خطرناك است. نبايد خيلي اميدوار بود. قرآن مي فرمايد: (فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً) (كهف /110) يعني رجاي خالي يا خوف خالي فايده ندارد.
خوش به حال كسي كه همه چيزش عدالت دارد و بيش تر ما حتي هيكل هايمان هم عدالت ندارد. فرد گاهي بازويش كلفت است ولي كله‌اش پوك است يا بالعكس. و لذا حديث داريم پيامبر اسلام وقتي مي‌ايستاد شكم وسينه‌اش يكسان بود. ميزان كسي است كه مغز و بازو و شكمش هماهنگ باشد.
(وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا) (انعام /152) يعني وقتي حرف مي زنيد عادل باشيد (وَ لْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْلِ) (بقره /282) يعني وقتي چيزي مي‌نويسيد عادلانه بنويسيد. گاهي مراجع تقليد وقتي مي‌خواهند به كسي حكمي بدهند در اين كه بنويسند حجة الاسلام يا ثقة الاسلام چند روز نامه را معطل مي كنند و نبايد بي خود حجة الاسلام را آيت الله كرد و يا بالعكس، چون دست ما نيست.
دفتر يكي از علما نامه اي به كسي نوشت كه ايشان از درگذشت والده ي شما بسيار متأثر شدند و تسليت گفتند. وقتي ايشان خواست امضا كند گفت: من بسيار متأسف نشدم، چون پيرزني بود و مرد. دوباره كه آوردند ايشان فرمود: متأسف هم نشدم. پرسيدند چه بنويسيم؟ ايشان گفت: بنويسيد خبر فوت والده را شنيدند و براي او طلب آمرزش كردند و نبايد بي دليل دروغ نوشت. بي دليل نبايد گفت مشتاق ديدارم يا مخلصم.
بين بچه ها به عدالت رفتار كنيد. كسي يك بچه را بوسيد و ديگري را نبوسيد. امام گفت: تو ظلم كردي يا هر دو را ببوس يا هيچ كدام را نبوس. يا چرا وقتي مهمان مي آيد، بچه هاي مهمان را بيش تر تحويل مي گيريد؟ چون بچه نمي فهمد كه مهمان است و خيال مي كند تبعيض است.
يا پدر و مادر در منزل دعوا مي كنند و تقصير را گردن همديگر مي اندازند و بچه چون قدرت تحليل ندارد مي‌گويد: تقصير هر دو است. آيت الله مدني مي فرمود: در بازار نجف راه مي رفتم، دو پسر آيت الله العظمي حكيم هم راه مي‌رفتند و نمي‌دانستند كه من پشت سر آن ها هستم. و يكي از ديگري چيزي پرسيد و وقتي اولي جواب داد، دومي گفت: راست مي گويي؟ و او گفت كه مگر قرار است دروغ بگويم. و مگر پدرمان از ما قول نگرفت كه از 14سالگي دروغ نگوييم؟

7- عدالت در تمام زمينه‌هاي تحصيلي و شغلي

اما يك سري عدالت ها بايد در جامعه باشد. مثل عدالت در رشته هاي تحصيلي و اين طور نباشد كه در يك رشته هر چه بخواهيم آدم داشته باشيم، ولي در رشته ي ديگر با كمبود نيروي انساني مواجه باشيم. حوزه ي علميه هم همين طور است. حوزه علميه واعظ زياد دارد ولي قاضي يا كسي كه براي كودكان حرف بزند كم دارم. چرا كسي را نداريم كه قصه هاي قرآن را براي بچه ها بگويد؟ خدا رحمت كند شهيد مظلوم بهشتي را كه در مدرسه فيضيه فرمود: «حي علي القضاء» يعني به سوي قضاوت بشتابيد.
توليد نسل زياد است ولي توليد غذا كم است. يا يك نفر چند مسئوليت دارد ولي مشابه او هيچ مسئوليتي ندارد و مي‌بيني او در همه ي ريگ ها نخود است و اين قدر كميسيون هاي فراوان و پشت سر هم مي‌رود كه اصلاً فكر نمي-كند. آيا قرآن كه مي‌فرمايد: (أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ) (تكاثر /1) فقط براي مال است و براي مقام نيست؟
من خودم، هم در صدا و سيما و هم سوادآموزي و هم تفسير نمونه سرپرست بودم، ديدم نمي شود و همه را خراب مي‌كنم و روزي به معاونين گفتم: كساني كه معتقدند من به درد سرپرستي نمي خورم. دست بلند كنند و همه دست بلند كردند. البته گفتند: ناراحت نشو! ولي اين قدر سرت شلوغ است كه نمي رسي و اين ظلم به نهضت است و براي برادرمان رأي گرفتيم و گفتيم شما سرپرست نهضت سوادآموزي باش. امام جمعه اگر 20 كار بكند، خطبه نماز جمعه اش خراب مي شود و لذا امام جمعه ها را اين طرف و آن طرف مي كنند.
علي‌اي حال اگر انسان بخواهد كاري را خوب انجام بدهد بيش از يك يا دو كار نمي‌شود و بقيه‌اش سمبل كردن است.
يا مثلاً كارمندان يك وزارتخانه در رفاه بيش تري هستند و كارمندان وزارتخانه ي ديگر كه كار بيش تري هم دارند در رفاه كم تري هستند. يا در تسليحات و انسان ها، سرمايه گذاري كلان مي‌شود، ولي براي نجات انسان‌ها به مقدار لازم سرمايه گذاري نمي‌شود.
در زمان شاه خيلي بي عدالتي شد و من ليستي دارم از سرمايه گذاري هاي شاه كه فرصت خواندن آن نيست. اما جمهوري اسلامي شد و مقدار زيادي اموال ورم كرده مصادره شد و حقوق هاي كم بالا آمد و مستضعفين بالا آمدند و مستكبرين توي سرشان خورد و مقدار زيادي به عدالت نزديك شديم. ولي هنوز هم بي عدالتي هست. و مواظب باشيم آن مقداري كه به كمك خون شهدا و دولت و ملت عدالت برقرار شده است، ما به آن ضربه نزنيم و در آنچه كه در دستمان است خلاف نكنيم. . پيامبر(ص) به علي(ع) يا علي(ع) به مالك اشتر(يادم نيست) مي فرمايد: به همه يكسان نگاه كن. در نگاه كردن هم بايد عادل باشي.
دو گروه تيراندازي مي كردند و پيامبر وارد شد و ديد هر جا بنشيند ناعدالتي است. فرمود: يك مقدار با اين گروه مي‌نشينم وتير مي اندازم و مقداري با گروه ديگر. در زن داري، بچه داري، خنديدن و. . . بايد عدالت باشد.

«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»

نام کتاب : درس هایی از قرآن نویسنده : محسن قرائتی جلد : 1 صفحه : 634

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست