ما دراينجا در صدد بيان كردن عظمت گناه دروغ نيستيم؛ چراكه به بحث مفصلى نياز دارد؛ ولى همين قدر بايد دانست كه دروغ با ايمان سازگار نيست و انسان دروغگو، ايمان ندارد. ممكن نيست كسى خدا را قبول داشته باشد و او را عالم به اسرار بداند و در حضور او به بندگان او دروغ بگويد و اين عمل هنگامى بيشتر زشت و قبيح مىشود كه براى به دست آوردن ثروت به ناحق يا براى تحميل جنس خود به مشترى و گرفتن پول او باشد، آيا اين پول خوردن دارد؟! آيا خيرو بركت دارد؟! آيا عبادت با آن قبول است؟! آيا بچهها با چنين نانى، نمازخوان و درستكار مىشوند؟! پس بياييم با همه روراست باشيم، راست بگوييم و نان حلال بخوريم.
^سوگند خوردن
بيمارى ديگرى كه در بازار مسلمانان به ويژه در بازار شيعيان رواج دارد، سوگند خوردن است، چه دروغ وچه راست؛ البته بازاريان شيعه بيش از فرقههاى ديگر قسم مىخورند. ديگران ممكن است فقط به خدا و قرآن قسم بخورند؛ ولى شيعهها اضافه بر خدا و قرآن، به حضرت عباس عليه السلام، امام حسين عليه السلام، حضرت على عليه السلام، حضرت زهرا عليها السلام و بالاخره جان شما و ريش و سبيل و... نيز قسم مىخورند. آنجا كه با چربزبانى و دروغ نتوانند مشترى را به دام اندازند، با چاشنى قسم به مقدسات، اعتماد مشترى را جلب مىكنند.
قسم خوردن در معامله در عصر امامان عليهم السلام نيز رايج بوده و در احاديث نيز به شدت از آن نهى شده است و گفته شده كه سوگند، سرمايه را تباه كرده، بركت رامىبرد، به ويژه اگر دروغ باشد كه در آن صورت گناه دروغ نيز بر آن اضافه مىشود.
بنابراين قسم خوردن در خريد و فروش، كارى ناپسند است، چه راست باشد و چه دروغ. اكنون به سخن امامان معصوم عليهم السلام توجه كنيد:
؟ - حضرت على عليه السلام ضمن گردش در بازار كوفه و نصيحت به آنان مىفرمود:
«تَنَاهَوْا عَنِ الْيَمِين؛ از سوگند خوردن پرهيز كنيد.»[1]