امام جعفر صادق(ع) كفر را بر پنج دسته تقسيم مى كنند و سپس مى فرمايند:
«وَ الْوَجْهُ الرَّابِعُ مِنَ الْكُفْرِ تَرْكُ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ»[1]
دسته چهارم كسانى هستند كه آنچه خدا واجب فرموده، ترك كنند
و چون يكى از واجبات اسلام خمس است لذا ترك آن موجب كفر مى شود.
لازم به ذكر است كه ترك كنندگان واجبات دو دسته هستند:
دسته اول، كسانى هستند كه منكر آن باشند و حكم خدا را مسخره كنند و بگويند من قبول ندارم و اينها همه حرف است... و حكم خدا و دستور ضرورى دين را استهزا نمايند. چنان كه در حديث آمده است، اين دسته كافر هستند.
دسته دوم، كسانى هستند كه به اين مسائل معتقد هستند ولى در مقام عمل، سستى نموده و انجام آن را ترك مى كنند. اين دسته فاسق و گناهكارند ولى كافر نيستند.
بنابراين، بايد حديث را توجيه كرد. آنچه مسلم است، انسان هايى كه ادعاى اسلام مى كنند و به قول معروف، مسلمانان شعارى و شناسنامه اى هستند ولى در مقام عمل پايبندى و تعهّدى ندارند و دستور خدا و وظيفه دينى خود را اجرا نمى