درس دوازدهم:

زمامداران معاصر امام كاظم (ع) [3]

هارون‌

پس از مرگ هادى به سال 170 هجرى قمرى برادرش هارون بر مسند خلافت تكيه زد و مدت 22 سال و اندى حكومت كرد كه سيزده سال آن همزمان با امامت حضرت موسى‌بن جعفر (ع) بود.

هارون پنجمين خليفه عباسى با اقتدار و امكانات بيشترى زمام امور مسلمان را به دست گرفت و دوران او اوج اقتدار و كامروايى عباسيان بود. گوستاولوبون مى‌نويسد:

«آوازه شهرت هارون به همه جا رسيد و جهان را گرفت، و از شهرهاى تاتار و چين و هند سفرايى به دربار او فرستادند، و از اين سو پادشاهان مغرب زمين كه داراى شوكت و عظمت زيادى بود يعنى پارلمان، امپراتور فرانسه كه سلطنتش از كرانه‌هاى اقيانوس اطلس تا آلپ وسعت داشت، اگر چه براى يك مردم دور از تمدن و وحشى حكومت مى‌كرد، نمايندگانى به دربار هارون فرستاد كه حامل بهترين درودها بودند و از وى خواستند از زائران بيت‌المقدس پشتيبانى كرده آزادى رفت و آمدشان را تأمين نمايد. هارون تقاضاى آنان را پذيرفت.» [1]

«براى شوكت و ابهّت هارون همين كافى است كه بدانيم امپراتوران روم ناچار بودند به او باج و خراج بپردازند. نيسفور ضمن نامه‌اى به هارون اخطار كرد كه از اين پس باج نخواهد داد.

هارون در پاسخ نوشت: «بسم اللَّه الرحمن الرحيم، از اميرالمؤمنين هارون الرّشيد به نيسفور، سگ روم، اى كافربچه! نامه‌ات را خواندم. پاسخ آن را خواهى ديد و نخواهى شنيد.»

و براستى سگ روم پاسخ آن را ديد؛ زيرا طولى نكشيد كه هارون كشور او را ويران كرد و امپراتور قسطنطنيّه ناچار شد به خليفه باج دهد.» [2]

[1] - تاريخ تمدن اسلام وعرب، ص 205

[2] - همان، ص 211