درس ششم

اظهار نظر شخصيّتها درباره امام كاظم عليه السلام‌

براى شناخت ابعاد شخصيّت بى نظير موسى بن جعفر عليه السلام راههاى مختلفى وجود دارد كه از جمله آنها مى‌توان از اظهار نظر شخصيّتهاى علمى و سياسى موافق و مخالف آن حضرت نام برد. اظهار نظر كنندگان گرچه در شعاعى محدود و هر كدام از بهد و زاويه‌اى خاص، شخصيّت امام عليه السلام رامدّ نظر قرار داده‌اند؛ ليكن از مجموع سخنان آنان، مى‌توان تا حدودى نسبت به شخصيت اجتماعى آن گرامى به يك جمعبندى رسيد. عمده‌ترين محورهايى كه اظهار نظركنندگان بدآنها اشاره كرده‌اند عبارت است از:

1- امام كاظم عليه السلام داناترين و فقيه‌ترين مردم زمان خود بود.

2- امام عليه السلام بردبارترين و باگذشت‌ترين افراد عصر خود بود، در حدّى كه پاسخ ناسزاگويان و تجاوزگران به حق خويش را بانيكى و گذشت مى‌داد.

3- آن حضرت، سخى‌ترين و بخشنده‌ترين مردم بود؛ چندان كه كيسه‌هاى پولش كه به نيازمندان مى‌داد ضرب المثل همگان بود و اگر يكى از آنها به دست نيازمند مى‌رسيد او را بى نياز مى‌كرد.

4- در عبادت و بندگى خدا و سجده‌هاى طولانى همتايى نداشت.

5- وجود مباركش «باب الحوائج الى اللَّه) بود و گرفتاران و توسّل جويان به ذيل عنايتش، حاجت روا و با دستى پر از محضرش باز مى‌گشتند.

6- آن گرامى صاحب كمالات و كرامات فراوانى است كه خردمندان را به تحيّر و تعجّب واداشته است.

7- بيشتر از همگان به صلحه رحم و تفقّد و دلجويى از خويشان اهميّت مى‌داد.

8- فصيح‌ترين و بليغ‌ترين مردم عصر خود بود.

9- در تواضع و فرئتنى در مقايسه با ديگران در اوج قرار داشت.

10- در شمار امامان و پيشوايان مسلمانان، حجتهاى خدا بر بندگانش و جانشينان‌