نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 173
بحران روابط ايران وانگليس همزمان با ملّى شدن صنايع نفت
ايران آغاز شد كه پس از نخست وزيرى مصدق و خلع يد از شركت نفت انگلستان و ايران وارد
مرحله جديدى شد.
نهضت ملّى شدن نفت ايران كه منافع دولت استعمارى انگلستان
را در منطقه با خطر جدّى روبه رو كرده بود، باعث واكنش سريع و همه جانبه آن كشور عليه
ايران شد؛ از جمله، تهديد، ميانجيگرى، اعزام هيأتهاى ديپلماتيك و شكايت به ديوان لاهه.
انگلستان وقتى كه از اقدامهاى گسترده و همه جانبه خود
نتيجهاى نگرفت، به شوراى امنيت عليه ايران شكايت كرد، ولى از آن طريق هم راه به جايى
نبرد، زيرا شورا به مسكوت ماندن مسأله تا اعلام نظر ديوان لاهه رأى داد.
مصدق كه براى شركت در جلسه شوراى امنيت به آمريكا سفر
كرده بود، پس از پايان جلسه شورا به مدت يك ماه در آمريكا توقف كرد و با مقامهاى آن
كشور و بانك جهانى به گفتگو پرداخت. امّا وساطت بانك جهانى كه با پيشنهاد آمريكا وارد
ماجرا شده بود، به نتيجهاى نرسيد؛ انگليس نيز شكايت خود را در ديوان لاهه پيگيرى كرد
و سرانجام ديوان لاهه رأى به عدم صلاحيت خود در رسيدگى به دادخواست انگليس داد.
موضع گيرى غير اصولى انگليس در برابر نهضت ملّى شدن نفت
ايران از يك سو و دخالت اتباع آن كشور در امور داخلى ايران و تحريم تجارى و نفتى كشورمان
از سوى ديگر، باعث خشم وانزجار مردم مسلمان ايران عليه آن كشور شده ودر نتيجه باعث
قطع روابط ديپلماتيك بين طرفين تا پايان دوران نخست وزيرى مصدق شد.
نام کتاب : تاریخ روابط خارجی معاصر ایران نویسنده : نظرپور، مهدی جلد : 1 صفحه : 173