ايران وارد جنگ شوند، توپ و تجهيزات نظامى در اختيار ايران قرار دهد. [1]

علاوه بر اين معاهده سياسى، انگلستان توانست يك قرارداد بازرگانى پنج ماده‌اى به ايران، تحميل كند كه به موجب آن قرار داد، تُجار هر دو كشور حقّ رفت و آمد آزادانه در خاك همديگر را داشتند. همچنين به بازرگانان انگليسى و هندى اجازه اقامت دركليه شهرهاى ايران داده شده بود و از پرداخت هر گونه عوارض و ماليات معاف بودند. دولت ايران با انعقاد اين قراردادها قصد داشت كه حمايت انگلستان را نسبت به سياست توسعه طلبى روسيه عليه ايران به سوى ايران جلب كند؛ اماّ نماينده انگليس هر چند امتيازات زيادى از ايران دريافت كرد، ولى هيچ گونه تعهدى را مبنى بر اعطاى كمك به ايران در برابر روسيه نپذيرفت [2].

تجاوز روسيه به خاك ايران و آغاز جنگهاى ايران و روس‌

سياست تجاوز و توسعه طلبى را كه «كاترين» امپراتريس روسيه بر مبناى وصيتنامه پتر كبير در رابطه با ايران در پيش گرفته بود، با مرگ او در سال 1175 ه ش/ 1796 م، مدتى معلق ماند. جانشين او «پُل اوّل» سياست خارجى مسالمت آميز توأم با حسن همجوارى را در باره ايران در پيش گرفت و به اين خاطر به مدت چند سال رابطه بين دو كشور در وضعيت خوبى قرار داشت؛ چرا كه او دستور خروج سربازان روسى را از خاك ايران داده بود. با مرگ پل اول در سال 1189 ه ش/ 1801 م، و به قدرت رسيدن «الكساندر اوّل» دوره سياست خارجى آرام و همراه با حُسن همجوارى يك بار ديگر به خشونت و جنگ تبديل شد و به مدّت 23 سال، حالت جنگ و ستيز و درگيرى و بحران ادامه داشت. [3]

الكساندر اوّل در سال 1182 ه ش/ 1803 م، بطور رسمى ژنرال «سيسيانف» را مأمور حمله به خاك ايران كرد. بدين ترتيب جنگ اوّ ل ايران و روس آغاز شد و روابط

[1] - تاريخ روابط خارجى ايران، مهدوى، ص 111؛ ايران در دورۀ قاجار، شميم، ص 71.

[2] - همان.

[3] - تاريخ تحولات سياسى و روابط خارجى ايران، ج 1، مدنى، ص 106-105.