پس از پيروزى انقلاب اسلامى و شكست سياست دو ستونى آمريكا در منطقه خليج فارس، كشورهاى كوچك حاشيه جنوبى اين حوزه با حمايت آمريكا به فكر افتادند سياست جديدى براى حفظ امنيت خود در پيش گيرند.

تجاوز شوروى سابق به افغانستان و آغاز جنگ تحميلى عراق عليه ايران باعث تسريع روند فوق و تشكيل شوراى همكارى خليج فارس با شركت شش كشور عرب منطقه شد.

روابط جمهورى اسلامى با كشورهاى عربستان، كويت، بحرين، امارات، قطر و عمان از آن زمان به بعد تحت تأثير سياستهاى اين شورا بوده و دچار نوساناتى نيز شده است كه از قطع كامل با بعضى از آنها تا برقرارى در سطح سفير بوده است.

روابط جمهورى اسلامى ايران با دو كشور پاكستان و تركيه كه به اتفاق ايران از بنيانگذاران اكو مى‌باشند. از سطح نسبتاً مطلوبى پس از پيروزى انقلاب اسلامى برخوردار بوده است. اين مسأله نسبت به هر يك از دو كشور فوق متفاوت و داراى دلايل گوناگونى مى باشد.

روابط جمهورى اسلامى با كشورهاى تازه استقلال يافته قفقاز و آسياى ميانه، پس از فروپاشى شوروى سابق به رغم نفوذ و توطئه هاى آمريكا، تركيه و اسرائيل، به دليل همسايگى و پيوندهاى دينى، زبانى و فرهنگى ديرينه و مشترك و به دليل موقعيت ايران از سطح نسبتاً مطلوبى برخوردار مى‌باشد.

به دليل بغض و كينه صدام با ايران، همچنين به دليل بافت جمعيت شيعه عراق و تأثيرى كه افكار انقلابى مى توانست در مردم عراق داشته باشد، رژيم بعث عراق با لغو عهدنامه مرزى الجزاير تجاوز خود را در 31 شهريور 1359 ه. ش به ايران آغاز كرد و روابط دو كشور به مدت هشت سال بطور كامل قطع گرديد. هر چند جنگ تحميلى در سال 1367 به پايان رسيد ولى روابط دو كشور هنوز هم از چشم انداز روشنى برخوردار نيست.