نظر «امين‌السلطان» صدر اعظم ايران، پيشنهاد دريافت امتياز خريد و فروش و صدور دخانيات ايران را به ناصرالدين شاه داد. شاه و مقامهاى بلند پايه ايران به علت سفرهاى طولانى و پرخرج وخالى شدن خزانه كشور، اين پيشنهاد را پذيرفتند و از «تالبوت» دعوت كردند كه براى ادامه مذاكره به ايران بيايد. [1]

تالبوت چندماه، ديگر به ايران آمد و امتياز خريد و فروش داخلى و خارجى دخانيات را به مدت پنجاه سال به انحصار خود درآورد. وى پس از آن شركتى به نام «كمپانى شاهنشاهى تنباكوى ايران (رژى)، تشكيل داد و درتهران و ساير شهرهاى بزرگ ايران مشغول كار شد. اين امتياز كه به بهاى ناچيزى به بيگانگان واگذار شده بود و از يك سو باعث وابستگى اقتصاد كشور به آنها و دخالت و نفوذ بيشتر بيگانگان در ايران و از سوى ديگر، باعث زيانهاى زيادى به تجار و كشاورزان مى‌شد، مورد مخالفت شديد مردم ايران در شهرهاى بزرگ، بويژه شيراز، اصفهان، تبريز، تهران و مشهد قرار گرفته، سرانجام با كوشش مردم و مراجع تقليد و با حكم فتواى تحريم تنباكو از سوى آيت ا ... العظمى‌ محمد حسن شيرازى، لغو شد. [2]

جدايى بخشهايى از جنوب شرق ايران‌

يكى ديگر از مسائلى مهم دوره ناصرالدين شاه، مساله جدايى بخشهايى از سيستان و بلوچستان از ايران بود كه لازم است در پايان روابط خارجى ايران در زمان ناصرالدين شاه اشاره‌اى هم به آن شود.

دولت انگلستان براى حفظ مهمترين مستعمره خود يعنى هندوستان دست به هر اقدامى مى‌زد و به هر وسيله‌اى متوسل مى‌شد و بسيارى از اقدامات آن كشور از زمان محمدشاه وناصرالدين شاه در منطقه در همين راستا بود. هر چند بر اساس عهدنامه صلح پاريس بين ايران و انگلستان، ايران از هرات كه جزيى از خاك خود بود دست كشيد و روابط دو كشور به ظاهر دوستانه بود اما انگلستان هر لحظه بيم اين را داشت كه ايران‌

[1] - تاريخ تحولات سياسى و روابط خارجى ايران در دوران ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه، ولايتى، ص 359.

[2] - همان، ص 442-364.