مى‌شد به همان نسبت هم حيف و ميل در اموال دولتى افزايش مى‌يافت. شخص شاه كه با گذشت زمان طمع و آزمندى‌اش نسبت به ثروت اندوزى بيشتر مى‌شد، سرمشق خوبى براى اطرافيان خودش بود. همين مسئله باعث فساد روزافزون در دربار ايران مى‌شد. به اين صورت كه اگر يك نفر از اطرافيان شاه متّهم به فساد مى‌شد به آسانى مى‌توانست از چنگال قانون بگريزد. [1]

در رابطه با كشاورزى، حدود 75% از مردم ايران از طريق كشاورزى امرار معاش مى‌كردند امّا هيچ‌گونه توجّهى به امر كشاورزى نمى‌شد. توجّه رضا خان به ايجاد صنايع وابسته باعث افزايش بيش از پيش مشكلات در بخش كشاورزى و ازدياد فقر و تنگدستى در بين اكثريت افراد جامعه بود.

در بعد بازرگانى خارجى در اين زمان كسرى موازنه بازرگانى حدود 300 ميليون ريال بود. ابتدا با توجّه به وابستگى شديد رضا خان به انگليسيها، اوّلين شريك تجارى ايران همين كشور بود و پس از آن شوروى و آلمان قرار مى‌گرفتند. ولى پس از دهه اوّل وابستگى وى به آلمان بشدّت افزايش يافت تا اينكه اين كشور در روابط تجارى خود با ايران گوى سبقت را از دو كشور انگليس و شوروى ربود. وابسته بودن صنايع كشور به آلمان ضربه مهلكى را در زمان جنگ جهانى دوّم به ايران وارد كرد. زيرا با خروج آلمانيها از ايران با توجّه به وابسته بودن اين صنايع، تمام آنها به آهن‌پاره‌هاى بى‌ارزش تبديل شدند. [2]

سياست ضد دينى رضا خان‌

يكى از مهمترين ويژگيهاى دوران سلطنت رضا خان پياده كردن سياست تجددطلبى و اسلام زدايى بود. تجدد طلبى به معنى پذيرفتن شيوه زندگى اروپايى، كم و بيش از دوران مشروطيت آغاز شده بود ولى در دوران رضا خان از سرعت بيشترى برخوردار شد. در راستاى اين سياست رضا خان اقدامات زير را انجام داد:

[1] تارِیخ بِیست سالة اِیران، مکِی، ج 6، ص 2 ـ 1.

[2] نهضت روحانِیون اِیران، علِی دوانِی، ج 2، ص 160 ـ 162.