مجبور به عقب‌نشينى شدند. در دوره ناصرى، بار ديگر قواى انگليس به بوشهر حمله كردند كه البته اين بار آن را به اشغال درآوردند. مرحله سوم حمله انگليسى‌ها، در جريان اشغال ايران در جنگ جهانى اول (دوره احمدشاه) روى داد كه اوج مبارزات تنگستانى‌ها و دشتستانى‌هاى بوشهر در دفاع از كشور ايران بود. گرچه انگليسى‌ها به كمك عوامل داخلى، سر انجام قيام را سركوب كردند، اما مردان و زنان جنوبى با كم‌ترين امكانات، بيش‌ترين مقاومت را نشان دادند.

از جمله اين مقاومت‌ها، حمله شمارى از زنان دشتستانى به قواى دشمن بود. ماجرا از اين قرار بود كه حدود پنجاه زن دشتستانى در كوه گيسكان كه از گستاخى دشمن سخت به ستوه آمده بودند، به استقبال مرگ و شهادت رفتند و تا پاى جان، از آب، خاك و حيثيت ملى ايران دفاع كردند. آنها زمانى كه نيروهاى دشمن در آستانه بازگشت پيروزمندانه بودند، اسلحه بر جاى مانده شهداى خويش را برداشته و دشمن را به گلوله بستند. عده‌اى از مردان بوشهرى، با استفاده از اين موقعيت، خود را از بند رها كرده، به صفوف زنان جنگجو پيوستند. اين جنگ و رزم دليرانه چنان صفوف دشمن را به هم ريخت كه او را واداشت تا با تلفات زياد، عقب نشينى كند. زنان گيسكانى كشته‌هاى دشمن را دفن نكردند، تا استخوان‌هاى آنان سال‌ها در محل نبرد باقى بماند و مايه عبرت اين و آن شود. [1]

نكته جالب ديگر در رفتار اين زنان آن است كه هر چند در آن موقع، هيچ خانواده‌اى نبود كه عزيزى را از دست نداده باشد و در غم آن داغدار نباشد، ولى هيچ زنى براى مرگ پدر، شوهر، برادر و فرزند خود نمى‌گريست تا

[1] علِی‌مراد فراشبندِی، گوشه‌اِی از تارِیخ انقلاب مسلحانه (تهران: انتشار، 1362) ص 195 ـ 173.