پرسش:

آيا تاكنون به زيارت خانه خدا مشرف گشته‌ايد؟ اگر آرى، احساس خود را بيان كنيد و اگر نه، آرزوى خويش را ابراز داريد.

1- 5. مكّه مكرّمه‌

شهر مكه با پيشينه‌اى بسيار كهن، قداستش را از روزگار ابراهيم خليل، پدر توحيد، دارد. از هنگامى كه بناى كعبه به دست آن حضرت نهاده شد و آيين حج معمول گرديد، همچون نماد يگانه‌پرستى مورد توجه قرار گرفت و مردم از جاى جاى شبه جزيره عربستان به مكه مى‌آمدند و با انجام مناسك حج توشه معنوى برمى‌گرفتند. تا آنكه با گذر زمان و پس از ورود بت به عربستان، [1] توحيد جايش را به شرك داد و خانه‌اى كه بايد كانون خداپرستى باشد، جايگاه بتهاى گوناگون عربهاى جاهل گرديد. [2]

شهر مكه به دلايل چندى در نزد مسلمانان مقدس و محترم است:

1. كعبه، قبله‌گاه مسلمانان، در آن جاى دارد. هر مسلمانى در هر جاى جهان موظف است كه در شبانه روز پنج نوبت رو به روى مسجد الحرام نماز بگزارد. [3]

2. خداوند بزرگ اين شهر را ايمن قرار داده است، و مسجد الحرام در اين شهر از چنان شرافت و حرمتى برخوردار است كه هر كس به آن درآيد از هرگونه تعرضى مصون مى‌باشد.

3. رسول خدا (ص) براى آن شهر منزلتى بس والا قائل بود، چنان‌كه در هنگام هجرت به مدينه خطاب به آن شهر فرمود: «به خدا سوگند محبوب‌ترين مكان روى زمين در نزد خداوند تويى؛ و اگر مرا ناگزير نمى‌كردند، تو را ترك نمى‌گفتم.» [4]

[1] . گفته شده كه نخستين بتها به وسيلۀ عمرو بن لحى خزاعى (كه پس از جرهميها بر مكه دست يافت) به مكه آورده‌شده است. (ر. ك. تاريخ اسلام، على‌اكبر فياض، ص 51.)

[2] . ر. ك. كتاب الاصنام، هشام كلبى، ترجمۀ سيد محمدرضا جلالى نائينى، ص 31

[3] . قرآن كريم در اين باره مى‌فرمايد: (قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ....) (بقره: 144) (آرى رويكرد تو را به آسمان مى‌بينم، اينك روى تو را به سوى قبله‌اى كه از آن خشنود هستى مى‌گردانيم؛ پس رو به سوى مسجد الحرام آور، و هر جا كه هستيد رويتان را بدان سو كنيد.)

[4] . اخبار مكه، ابوالوليد محمد بن عبدالله بن احمد ازرقى، ص 5. محبوبيت مكه در نزد رسول خدا (ص) آن را در چشم و دل مسلمانان نيز محبوب كرده است. براى نمونه به اين قطعه شعر از شاعرى ترك به نام يونس توجه كنيد كه در توصيف زيبايى راه مكه سروده است:
سرزمين روم را به شتاب ترك گفتم
همچون شمعى در حال گداختن بودم
شكر خدا كه توانستم آنجا سر فرود آورم،
يا رسول الله راههاى كعبه چه زيباست!
ماه طلوع كرد و من راه افتادم،
و دعا مى‌خواندم
با من بيا و بگذار كه سرگردان باشيم،
يا رسول الله راههاى كعبه چه زيباست.
قله‌ها نزديك شدند،
قطره‌اى نوشيدن خوش است، زيرا هوا بسيار گرم است،
آنكه در راه بميرد نوحه‌گرى ندارد،
يا رسول الله راههاى كعبه چه زيباست.
ماه بر فراز كعبه ايستاده است،
چشمه‌اى كه تجلى را ديد پيوسته روان است.
يونس عاشق به خاطر دارد و مى‌گريد،
يا رسول الله، راههاى كعبه چه زيباست.
(مكۀ مكرمه و مدينۀ منوره، ص 172)