حالى كه شمشيرها را در دست دارند و به دنبال آن، اطرافيان وى و گروه كثيرى از رعايا و دانشجويان، كه پيادگان را تشكيل مى‌دهند، و بعد از ايشان طبل زنان و شيپورچيان جاى دارند. در حالى كه اطراف سلطان طلبه را از سوى راست به چپ دو رديف از افراد پليس و پاسداران و سران محلات احاطه كرده‌اند، موكب او از كوچه‌ها و خيابانها مى‌گذرد و در ميان انبوهى از صداها و فريادهاى مردم، گردش‌كنان به سوى جامع اندلس مى‌رود و در آنجا نماز جمعه مى‌گزارد؛ و پس از اداى نماز، موكب او راه خود را براى زيارت آرامگاه سلطان اعظم مؤسس دولت علويه شريفه مولاى رشيد (1040- 1083 ه) ادامه مى‌دهد. اين آرامگاه در داخل بارگاه شيخ ابوالحسن على در مقبره الغرباء در بيرون باب الفتوح قرار دارد؛ و اين همان سلطانى است كه براى دانشجويان اين سنت را نهاد و دوستى دانشجويان را به سبب لطف زيادى كه در حق ايشان روا داشت به خود جلب كرد و دانشجويان هم مرقد وى را به خاطر اداى سپاس و تجديد عهد با روزگار درخشان وى زيارت كنند. آنگاه پس از اداى نماز عصر موكب دوباره از همان مسير بازمى‌گردد، در حالى كه شادى در چهره‌ها و چشمها موج مى‌زند؛ و زنان در پشت بامها اجتماع كرده فرياد خنده و شادى سرمى‌دهند .... (1)

به راستى اگر داستان اين مراسم ساختگى هم باشد، نشانگر آن است كه در خاستگاهش دانش و دانشمندان از ارج و منزلتى والا برخوردارند.

پرسش:

به نظر شما اين مراسم چه پيامهايى در خود دارد؟

2- 5. جامع قرويين در فاس‌

دليل نام‌گذارى اين جامع به قرويين، انتساب آن به اعرابى است كه از ناحيه قيروان به شهر فاس وارد شده‌اند؛ و بنيان‌گذار آن بانويى نيكوكار به نام فاطمه دختر محمد فهرى، ملقب به ام‌البنين بوده است. بناى آن در سال 245 ه. به پايان رسيد و از آن پس از سوى سلسله‌هاى گوناگون‌

---------------------

(1) . تاريخ دانشگاههاى بزرگ اسلامى، عبدالرحيم غنيمه، ترجمۀ دكتر نورالله كسايى، ص 354-357، با اندكى تصرف در عبارات