خلاصه‌

شيخ محمدحسن نجفى در حدود سال 1192 ه. ق. در نجف به دنيا آمد. پس‌از گذراندن دروس اوليه، در درس فقهايى همچون «وحيد بهبهانى» و «شيخ جعفر كاشف‌الغطاء» شركت كرد. و در نيمه اوّل قرن سيزدهم، رياست شيعه به وى محول گرديد.

اين فقيه بزرگ رهبرى نهضت علمى كه توسط «وحيد بهبهانى» شروع شده‌بود را به عهده‌گرفت و فقها و مجتهدان زيادى تربيت كرد. او عالمى مرتب و منظم بود، تواضع زيادى داشت، به وضع مادى و ظاهرى حوزه‌ها و جوامع اسلامى اهميت مى‌داد و خدمات فرهنگى و عمرانى متعددى به جامعه اسلامى كرد.

در راستاى تبليغ معارف اسلامى مبلغان را به نقاط دور و نزديك جامعه فرستاد، به ولايت عمومى فقها در زمان غيبت معتقد بود و با استدلال و برهان، پايه‌هاى اين اصل مهم حكومت اسلامى را مستحكم كرد.

شيخ مرتضى انصارى نيز يكى ديگر از فقهاى عالى‌مقام شيعه است. وى در سال 1214 ه. ق. در «دزفول» به دنيا آمد. دروس ابتدايى را نزد عمويش فراگرفت و تحصيلات عاليه را در عراق و ايران به پايان برد. در زمان رياست صاحب جواهر بر كرسى تدريس نشست و پس از وى رياست شيعه به او محول گرديد.

شيخ انصارى با افكار عميق خود، تحولى در حوزه علمى شيعه به وجود آورد و تأليفاتى از خود به جاگذارد كه تا كنون محور بحث و تدريس حوزه‌هاى علمى مى‌باشد. اين فقيه بزرگ زندگى ساده‌اى داشت، به علم، عبادت و فقرا اهميت مى‌داد، برخورد شايسته‌اى داشت، در مقابل دشمنان اسلام هشيار بود و در سال 1281 ديده از جهان فرو بست.