خلاصه‌

انسان به مقتضاى فطرت خود دوست مى‌دارد حقايق معنوى را نيز چون «محسوسات» با عينيّت خارجى ببيند. قرآن هم به همين دليل، افراد برگزيده‌اى را به عنوان الگو معرفى مى‌كند تا پيروانش، آنان را مجسّمه‌هاى ملموس افكار و اعمال خالص دريابند و در عمل به آنها اقتدا و خطاهاى فكرى و عملى خود را در مقايسه با آنان اصلاح كنند.

حضرت مريم در «عبادت»، عُزلت گزينى، حيا و پاكدامنى، انتخاب محيط سالم تربيتى و ...

سرمشق خوبى است. مؤمنان بايد به وى اقتدا كنند.

قرآن كريم حضرت ابراهيم عليه السلام و يارانش را سرمشق عملى معرفى مى‌كند تا مردم در ايمان و اعتقاد به خداى يگانه، مبارزه با شرك، فداكارى، صبر و هجرت در راه حق، به او اقتدا كنند تا از راه مستقيم منحرف نگردند.

پيروى از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله با سه شرط اوّليّه: «ايمان به خدا»، «ايمان به روز قيامت» و «به ياد خدا» بودن، قابل تحقق است. مسلمانى كه او را مقتداى خود نداند عقيده و ايمانش فاسد است. از ديدگاه نهج‌البلاغه، تأسّى به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله، نشانه محبت باطنى به اوست و سرپيچى از او نمايانگر شقاوت و هلاكت ابدى است.

حضرت موسى و حضرت داوود عليهما السلام از ديگر الگوهايى هستند كه قرآن و نهج‌البلاغه بر زهد و ساده‌زيستى، كار و كوشش خضوع و عبادت آنان تأكيد مى‌ورزد و به مسلمانان توصيه مى‌كند آنان را سرمشق خود قرار دهند.

امام على عليه السلام خود را در تقوا و پارسايى، عدالت و امانتدارى، عبادت و صداقت مقتداى شايسته و چراغ فروزان معرفى مى‌كند و از پيروان خود مى‌خواهد كه به‌او اقتدا كنند و فروغى‌از نور الهى او برگيرند.

پرسش‌

1- ارائه اسوه‌هاى تاريخى بر چه مبنايى استوار است؟

2- حضرت ابراهيم عليه السلام و ياران وى در چه امورى الگو هستند؟

3- از نظر قرآن و نهج‌البلاغه تأسّى بر پيامبر صلى الله عليه و آله چه اهميتى دارد؟

4- حضرت على عليه السلام خود را چگونه اسوه و مقتدا معرفى مى‌كند؟