امام رضا (ع) و امين‌

تاريخ پنج ساله حكومت امين از بيان اقدامات و موضعگيريهاى اين حاكم عباسى نسبت به على بن موسى (ع) و همچنين تلاشهاى امام رضا (ع) و يا واكنشهاى آن حضرت در برابر اقدامات امين ساكت است.

آنچه در ارتباط با موضع امين مى‌توان گفت اين است كه وى به سبب سرگرمى بيش از حدّ به عياشى و لهو و لعب و نيز اختلافات و كشمكشهايى كه از همان روزهاى نخست حكومت خود را با برادرش مأمون پيدا كرد، فرصت پرداختن به ديگر مخالفان از جمله امام رضا (ع) را نيافت.

امام رضا (ع) نيز از فرصت پيش آمده بيشترين بهره را برد و به نشر و گسترش معارف اسلامى در سطح جامعه و تحكيم پايگاههاى مردمى پرداخت و گاه براى استوارى روابط معنوى و اعتقادى ميان امت و امامت، از اسرار سياسى جامعه پرده برمى‌داشت و با پيشگويى پاره‌اى مسائل سياسى، يارانش را از حقايق پشت پرده آگاه مى‌ساخت، به عنوان نمونه:

حسين بن يسار مى‌گويد: حضرت رضا (ع) به من فرمود: عبداللّه (مأمون) محمّد (امين) را مى‌كشد. عرض كردم: عبداللّه فرزند هارون، محمّد، فرزند هارون را مى‌كشد!؟

فرمود: بلى. گفتم: عبداللّه بن هارو كه در خراسان و صاحب «طاهر» و «هرثمه» است محمد بن زبيده‌اى را كه در بغداد است مى‌كشد!؟ فرمود: آرى و چنين شد كه حضرت فرموده بود. [1]

گاهى نيز مسأله را جزيى‌تر بيان كرده و در جريان درگيرى بين امين و مأمون به هواداران و فرماندهان نظامى هر يك و شكست يكى از ديگرى اشاره مى‌كرد. حسن بن جهم مى‌گويد: پس از آن كه از مكه بازگشتم حضرت رضا (ع) براى من نوشت: «پس از چهار ماه حادثه‌اى رخ خواهد داد». پس از گذشت چهار ماه حادثه مربوط به محمد بن‌

[1] - دلائل الامامة، ص 189