يارى را كه با آنان هم عقيده و هم خواست نيست، ترك مى‌كنند و از آنان دورى مى‌جويند.

در دعاى ابوحمزه ثمالى نيز شاگردان خود را چنين تربيت مى كند:

«آقاى من شايد مرا از درگاه خود رانده‌اى كه حال دعا و مناجات به من نمى‌دهى و توفيق از من دريغ مى‌دارى و از خدمت خود دور كرده‌اى يا شايد ديده‌اى كه حق تو را خفيف مى‌شمارم و دورم انداخته‌اى و مرا روى گردان از خود يافته‌اى و با من قهر كرده‌اى ويا مرا در جايگاه دروغگويان يافته‌اى و طردم كرده‌اى يا مرا هم انس با بيهوده‌گان ديده‌اى و مرا با آنان واگذارده‌اى....»1

اين جملات دعا نيز در حقيقت دستورالعملهاى تشكيلاتى هستند كه امام بدانان شاگردان خود راتربيت مى‌كند و به دورى جستن از غير خودشان فرا مى‌خواند تا رازهاى آنان فاش نشود دشمن نتواند در آنان نفوذ كند و آنان را شكست دهد.

امام توانست در مدت سى و چهار سال امامت خود، از صفر شروع كرده و افراد زيادى را تربيت كند و براى تداوم انقلاب شيعه بسازد. در رأس آنان فرزندش امام محمد باقر (ع) بود كه وظيفه امامت را بعد از آن بزرگوار به عهده گرفت و سنگ بناى دانشگاه اهل بيت را گذاشت و فقه شيعه را پايه‌ريزى كرد.

فرزند ديگرش حسين اصغر كه از عالمان و راويان حديث و به عبادت و صلاح و سداد شهره بود و زيد بن على (ع) كه پرچم انقلاب كربلا را دگر بار برافراشت و خواب راحت را از چشم ستمگران برگرفت.2

تربيت شده‌هاى امام (ع)

علاوه بر فرزندان گرانقدر آن حضرت، اصحاب تربيت شده آن بزرگوار نيز همچون ستاره‌هاى درخشان در آسمان علم و دانش درخشيدند و پرتو افشانى كردند از جمله:

[1] - دعاى ابو حمزه ثمالى.

[2] - جهاد الامام، ص 149-150.