درس يكم: خصوصيات فردى‌

ولادت، كنيه و القاب‌

ششمين پيشواى شيعيان در سپيده دم روز جمعه، هفدهم ربيع الاوّل، سال 83 هجرى قمرى در مدينه چشم به جهان گشود. [1] نام مباركش «جعفر»، كنيه‌اش «ابوعبداللَّه» [2] و لقبهايش «صابر»، «فاضل»، «طاهر»، «قاهر»، «باقى»، «كامل»، «منجى»، «فاطر» و «صادق» است. كه لقب اخير از همه مشهورتر است. [3]

ملقّب شدن امام (ع) به هر يك از لقبهاى ياد شده، بيانگر تجلّى و ظهور بيشترآن صفت در وجود مبارك ايشان است وگرنه امام صادق (ع) و ديگر امامان معصوم مظهر همه ارزشها و ملقب به صفات نيك هستند.

از برخى روايات استفاده مى‌شود كه لقب «صادق» را رسول خدا (ص) به فرزند خود داده است تا از جعفر [كذّاب‌] فرزند امام هادى (ع) باز شناخته شود. ابوحمزه ثمالى از امام سجّاد، از پدرانش از رسول خدا (ص) نقل مى‌كند كه فرمود:

زمانى كه پسرم جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب متولد شد، او را «صادق» بناميد؛ زيرا در ميان فرزندانش همنامى براى او خواهد بود كه بدون‌

[1] - مناقب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 279-280. در مورد روز و سال ولادت آن حضرت، اقوال ديگرى نيز گفته شده است. درپاره‌اى از منابع، روز ولادت امام صادق (ع) دوشنبه ذكر شده است (مصباح كفعمى، ص 523). در بعضى، سال ولادت آن حضرت، سال هشتاد هجرى ذكر شده است. ابن صباغ مالكى و اربلى به نقل از محمد بن طلحه پس از ذكر هر دو قول، نقل هشتاد را صحيح‌تر دانسته‌اند (الفصول المهمّه، ص 222 و كشف الغمه، ج 2، ص 155)

[2] - در بعضى منابع، «ابو اسماعيل» و «ابوموسى» هم ذكر شده است (مناقب، ابن شهر آشوب، ج 4، ص 281)

[3] - ر. ك: كشف الغمه، ج 2، ص 155 و بحارالانوار، ج 47، ص 11