درس بيست و سوّم: فعّاليّتها و مبارزات امام هادى عليه السلام [5]

ز پاسخگويى به شبهات اعتقادى

مكاتب اعتقادى متعددّى در عصر امام هادى عليه السلام وجود داشت كه هر كدام در موضوعات اعتقادى از قبيل: جبر، تفويض، جسميّت خدا، رؤيت بارى تعالى، صفات خداوند و ... نظر و رأيى داشتند. اين اختلافات آراء بويژه در ميان فرقه‌هاى شيعى با توجّه به پراكندگى شيعيان در مناطق گوناگون، و تأثيرپذيرى بعضى از آنان از برخى آراء موجود، مشكلات و شبهاتى را براى ايشان پديد مى‌آورد.

در اين گير و دار، عناصر جاسوس و ضدّ شيعه نيز به هر وسيله ممكن بر دامنه اين اختلافات مى‌افزوند. يكى از اين افراد به نام «ابن المفضّل» يا «ابن المقعد» گزارش فرقه‌هاى موجود در جامعه را به خليفه عباسى منعكس كرد. وى در كنار فرقه‌هاى موجود، دست به فرقه سازى زده و به نام هر يك از بزرگان اصحاب امام صادق عليه السلام مثل زراره، عمار ساباطى، ابن ابى يعفور و ... فرقه‌اى ساخته تحت عنوان: زراريّه، عمّاريه، يعفوريّه و ... و به عنوان واقعيّتى موجود به خليفه گزارش كرد. [1] در صورتى كه ساحت آنان از اين گونه مسائل بدور بوده است.

نفوذ عقايد انحرافى از اين راهها در ميان شيعيان، از يكسو كار هدايت آنان رااز سوى امامان عليه السلام با دشواريهايى همراه مى‌ساخت، از سوى ديگر، ضرورت مبارزه و برخورد جدّى با آنها را از سوى آن بزرگواران، شدّت مى‌بخشيد. از اين رو، اين موضوع به عنوان يكى از رسالتهاى مهمّ فرهنگى، همواره مورد عنايت و اهتمام امام دهم عليه السلام بود. در ذيل به نمونه هايى از سخنان يا نوشته‌هاى آن حضرت در اين زمينه اشاره مى‌كنيم.

[1] - رك: اختيار معرفة الرجال، ج 5، ص 542، رديف 479