درس بيست و ششم:

مأمون و امام جواد (ع)

نهمين پيشواى شيعيان در دهم رجب سال 195 هجرى در مدينه به دنيا آمد. [1] با ولادت آن گرامى چشم امام رضا عليه السلام روشن، دل شيعيان شاد و نگرانى ايشان برطرف شد؛ از سوى ديگر دشمنان و بدخواهان بويژه واقفيّه مأيوس و ناكام شدند. شايد با توجه به اين آثار و بركات بود كه پدر بزرگوارش فرمود:

مولودى در اسلام با بركت‌تر از او براى شيعيان ما زاده نشده است. [2]

نام پيشواى نهم محمّد، كنيه‌اش ابو جعفر و مشهورترين لقب‌هايش جواد و تقى است.

مادر آن حضرت سبيكه نوبيّه [3] است كه امام رضا عليه السلام او را خيزران ناميد. [4] وى به تعبير مسعودى از برترين زنان روزگار خود بود. [5] در شأن و مرتبت وى همين بس كه رسول اكرم صلى الله عليه و آله، امام كاظم و امام رضا عليهما السلام هر كدام به بيانى از وى تجليل كرده‌اند.

پيشواى نهم از نظر برخوردارى از فضائل اخلاقى، ملكات روحى و خوى و منش انسانى يگانه عصر خود بود. خداوند وجود مقدسش را در پرتو تقوا و عبوديت، در همه زمينه‌هاى اخلاقى و رفتارى، الگو و اسوه حَسَنه براى امت قرار داده است. محمد بن طلحه شافعى مى‌گويد:

[1]- ر. ك: مناقب، ج 4، ص 379

[2] - كافى، ج 6، ص 361

[3]- نوبه نام بلاد پهناورى از زنگيان در جنوب مصر است كه بين صعيد و حبشه قرار گرفته و بر ساحل رود نيل واقع‌است (ر. ك: قاموس المحيط‌، ج 1، ص 140 و معجم‌البلدان، ج 5، ص 308). نام‌هاى ديگرى چون ريحانه، دُرّه، سكينه و صفيّه نيز براى او ذكر شده است

[4] - اعلام الورى، ص 329؛ مناقب، ج 4، ص 379

[5]- اثبات الوصيّة، ص 183