درس دهم

جنگ بدر، برهم زننده موازنه

قدرت ايمان و كفر

هجرت رسول اكرم (ص) به مدينه و تأسيس نظام حكومتى اسلام، از مهمترين و برجسته‌ترين فرازهاى تاريخ اسلام در عصر رسالت است. رسول اكرم (ص) موفق شد در پرتو اين هجرت با بركت مناسبترين موقعيت نظامى را- در مقايسه با گذشته- براى مسلمانان فراهم آورد. سريه‌ها و غزوه‌هاى پيش از بدر گامهاى نخستينى بود كه در اين راستا برداشته شد، ولى اين مقدار كافى نبود؛ زيرا هرچند مشركان با مانورهاى نظامى پيامبر پيش از بدر از موقعيت جديد مسلمانان در بر خورد با آنان تا حدودى آگاه شده بودند، ولى گمان نمى‌كردند مسلمانان توانايى آن را داشته باشند كه در يك نبرد رو در رو به مقابله با آنان بپردازند و به پيروزى برسند. نوشتن نامه تهديد آميز به رسول خدا (ص) پس از هجرت آن حضرت به مدينه از سوى ابو جهل و تهديد كردن پيامبر به اينكه به همين زودى با تهاجم همه جانبه اى از سوى قريش روبه رو خواهد شد «1» و نيز سخنان غرور آميز وى به هنگام عزيمت به سوى بدر مبنى بر اينكه ما در بدر فرود مى‌آييم و سه روز در آنجا مى‌مانيم تا عربها از قدرت و عظمت قريش آگاه گردند و بترسند و حساب ببرند «2»، بيانگر همين ديد مشركان نسبت به مسلمانان پس از هجرت آنان به مدينه است.

نگرش برترى طلبانه مشركان نسبت به مسلمانان حتّى پس از شكل گرفتن نظام حكومتى اسلام و نيز اوضاع و شرايط سياسى اجتماعى حاكم بر مدينه ايجاب مى‌كرد كه رسول خدا (ص) با يك حركت نظامى موفق، موازنه قدرت را به نفع اسلام تغيير دهد و

---------------

(1) - ر. ك. بحار الانوار، ج 19، ص 265

(2) - ر. ك. مغازى، واقدى، ج 1، ص 43