بود. آن حضرت، در همه ابعاد نظامى، مديريتى و اجرايى از صفات و ويژگيهاى فرماندهى در حد اعلا بر خوردار بود. گزينش، چينش و هدايت نيروها، تشويق آنان به نبرد از طريق دادن وعده پيروزى بريكى از دو سپاه (كاروان تجارتى و نيروى رزمى) و نيز وعده بهشت، همراهى با رزمندگان در تمامى صحنه هاى نبرد و حضور درصف مقدم جبهه به هنگام لزوم، از ويژگيها و امتيازات عمده فرماندهى پيامبر (ص) بود كه نقش بسزايى در پيروزى سپاه اسلام داشت.

3- وجود فرماندهان لايق در ميان سپاه‌

امتياز ديگر جبهه حق برخوردارى از وجود افسران و فرماندهان دلير و شايسته اى همچون على بن ابى طالب، حمزه سيدالشهداء، مقداد، عبدالله بن جحش، ابو عبيده، سعد بن معاذ، زيد بن حارثه و ... در ميان سپاهيان بود. امير مؤمنان (ع) علاوه بر پرچمدارى سپاه، رزمنده شجاع و بى باكى بود كه به هر قسمت از صف دشمن يورش مى‌برد آن را مى شكافت و بر دشمن چيره مى‌گشت. دليرى و بى باكى او در نبرد بدر آنچنان وحشتى در دل سپاه كفر افكند كه آن گرامى را «مرگ سرخ» لقب دادند. «1» مورخان از هفتاد كشته دشمن، تعداد 36 نفر از آنان را به شمشير على (ع) ذكر كرده و افزوده اند آن حضرت در كشتن افراد ديگر نيز سهيم بوده است. «2»

4- امدادهاى الهى‌

از ديگر امتيازهاى مهم جبهه حق، برخوردارى از ياريها و امدادهاى غيبى پروردگار بود. خلوص نيّت رزمندگان، آمادگى كامل آنان براى انجام فرمان خدا و پيامبر (ص)، بر خوردارى از روحيه ايثار و شهادت طلبى، درخواستها و دعاهاى خالصانه رسول اكرم (ص) در پيشگاه با عظمت خداوند و ... زمينه و ظرف دل سپاهيان اسلام را براى پذيرش نصرتهاى خداوند آماده كرد. نزول باران پيش از آغاز نبرد كه موجب تطهير نيروها از

----------------

(1) - ر. ك. مناقب، ابن شهر آشوب، ج 2، ص 68

(2) - ر. ك. ارشاد، شيخ مفيد، ص 40