درس پانزدهم: محيط و موقعيّت سياسى، اجتماعى وجغرافيايى جزيرة العرب‌

دين مبين اسلام در عصرى و در سرزمينى ظهور كرد كه عليرغم نامناسب بودن محيط حجاز براى رشد آيين اسلام از برخى جهات، از جهات ديگر شرايط پيروزى ازجنبه‌هاى گوناگونى برايش فراهم بود. موقعيت جهانى، وضعيت جغرافيايى و اوضاع سياسى- اجتماعى عربستان بگونه‌اى مساعد بود كه در مدّت كوتاهى زير سلطه و سيطره حكومت اسلامى درآمد. البته تشكيل حكومت اسلامى و گسترش اسلام در جزيرة العرب تنها معلول آن اوضاع مساعد و موقعيت مناسب نبود و عوامل ديگرى چون عامل انسانى و عامل تعاليم اسلامى نيز در آن دخالت داشت، ليكن موقعيت مناسب سياسى- اجتماعى عربستان براى پذيرش يك دين و حكومت جديد، راه اسلام را هموار كرد و به عوامل ديگر يارى رسانيد.