نتواند بپردازد، بايد او را مهلت دهد. [1]

4- اگر (فروشنده) به كسى كه قيمت جنس را نمى‌داند، مقدارى نسيه بدهد و قيمت آن را به او نگويد معامله باطل است، ولى اگر به كسى كه قيمت نقدى جنس را مى‌داند نسيه بدهد و گرانتر حساب كند، مثلًا بگويد جنسى را كه به تو نسيه مى‌دهم تومانى يك ريال (10%) از قيمتى كه نقد مى‌فروشم گرانتر حساب مى‌كنم و او قبول كند اشكال ندارد. [2]

5- كسى كه جنس را نسيه فروخته و براى گرفتن پول آن مدّتى قرار داده، اگر مثلًا بعد از گذشتن نصف مدّت، مقدارى از طلب خود را كم كند و بقيه را نقد بگيرد، اشكال ندارد. [3]

استفتا: اگر كسى جنسى را بخرد و بگويد هر وقت تمكّن پيدا كردم بهاى جنس را مى‌پردازم و فروشنده هم به اين امر راضى گردد آيا معامله صحيح است يا خير؟

جواب- اگر مدّت به نحو مضبوط تعيين نشود و نسيه معامله شود، معامله باطل است. [4]

ج- سَلَف‌

«سلف» يا «سَلَم»- بر عكس نسيه- عبارت است از خريد كالاى كلّى مدّت‌دار در مقابل بهاى نقد (يعنى مشترى پول را مى‌دهد كه بعد از مدّتى كالا را تحويل بگيرد).

به‌عنوان مثال اگر مشترى بگويد اين پول را مى‌دهم كه بعد از شش ماه فلان جنس را بگيرم و فروشنده بگويد: «قبول كردم»، يا فروشنده پول را بگيرد و بگويد: «فلان جنس را فروختم كه بعد از شش ماه تحويل بدهم» معامله صحيح است. [5]

معامله سلف درصورتى صحيح است كه:

1- خصوصياتى را كه به‌وسيله آن قيمت جنس عوض مى‌شود مشخص نمايند.

2- قبل از آنكه خريدار و فروشنده از هم جدا شوند خريدار تمام قيمت را به فروشنده بدهد (يا به مقدار آن از فروشنده طلبكار باشد).

[1] - مسألۀ 2107

[2] - مسألۀ 2108

[3] - مسألۀ 2109

[4] - استفتاءات، ج 2، ص 123

[5] - تحريرالوسيله، ج 1، ص 543؛ توضيح‌المسائل، مسألۀ 2110