تقليد (2)

تقليد از ميت

با توجه به اين كه «زنده بودن» يكى از شرايط مرجع تقليد است، «تقليد ابتدايى» از مجتهدى كه از دنيا رفته جايز نيست؛ يعنى كسى كه تازه به سن بلوغ رسيده و يا تا كنون تقليد نمى‌كرده، بايد از مجتهد زنده تقليد كند. اما «تقليد استدامه‌اى» مانعى ندارد و آن زمانى است كه مقلد از مرجعى تقليد كند و او از دنيا برود، در اين صورت - با اجازۀ مرجع تقليد زنده - مى‌تواند بر همان تقليد سابق خود باقى بماند.

(تحرير الوسيله، ج 1، ص 7، م 13)

اگر مجتهدى كه انسان از او تقليد مى‌كند از دنيا برود، سپس از مجتهد ديگرى تقليد كند و او نيز از دنيا برود، آنگاه در مسأله بقا بر ميّت، از مجتهد سوّمى تقليد كند كه بقا را واجب يا جايز مى‌داند (اين جا دو صورت دارد): در صورتى كه بقا را واجب بداند اظهر اين است كه بر تقليد از اولى باقى بماند و اگر بقا بر ميت را جايز بداند، مقلد مختار است كه بر تقليد دومى باقى بماند و يا به مجتهد زنده رجوع كند.

(تحرير الوسيله، ج 1، ص 7، م 14)

عدول

گاهى بر مقلد لازم مى‌شود كه مرجع تقليد خود را تغيير دهد و در مسائل دينى از مجتهد ديگرى تقليد كند. چنين كارى «عدول» ناميده مى‌شود. عدول از يك مرجع به مرجع ديگر در برخى موارد واجب است. در برخى مجاز و در برخى موارد نيز غير مجاز مى‌باشد.