بنابراين اگر موسيقى مطرب نبود، شنيدن آن [از هر نوع وسيله‌اى بر خيزد، از قابلمه تا گيتار] اشكال ندارد. انواع موسيقى كه قصد از گوش دادن به آنها، لهو و لعب نيست، مانند موسيقى‌هايى كه بعضى اطبا براى معالجه يا آرامش اعصاب توصيه مى‌كنند و يا موسيقى‌هايى كه براى جنگ ساخته مى‌شود در اين شمارند. [1]

[زدن بر ظرفها و ساير وسايلى كه جزو آلات موسيقى نيستند در عروسى‌ها توسط زنان‌] اگر به شيوه متداول در عروسى‌هاى سنتى باشد و لهو محسوب نشود و فسادى هم بر آن مترتب نشود، اشكالى ندارد. [2] يادآور مى‌شويم كه موسيقى لهوى و مطرب آن است كه به سبب ويژگى هايى كه دارد، انسان را از خداوند متعال و فضايل اخلاقى دور نموده، به سمت بى بند و بارى گناه سوق دهد. مرجع تشخيص موضوع [هم‌] عرف است. [3]

توجه به يك نكته در اينجا ضرورى است و آن، اين كه «شنيدن» غنا يا موسيقىِ لهوى و طرب آور، حكم گوش دادن را ندارد. مگر در بعضى از موارد كه شنيدن از نظر عرف، گوش دادن محسوب مى‌شود. بنابراين شنيدن آن بدون توجه، اشكالى ندارد. [4]

از اين نكته مى‌توان استفاده كرد كه در مكان هايى كه موسيقى مطرب پخش مى‌شود و انسان مجبور است مدتى در آنجا باشد، مانند محل كار، اتوبوس‌ها [تاكسى‌ها، مجالس عروسى نزديكان و پارك‌ها، نمايشگاه‌ها، مغازه‌ها رستوران‌ها مانند آن‌] در صورت تحقق زمينه نهى از منكر، بيش از نهى از منكر زبانى، انسان وظيفه‌اى ندارد و چنانچه مؤثر واقع نشد، بايد از گوش دادن به خوانندگى و نوازندگى حرام خوددارى كند. در اين حال وقتى صدا بدون اختيار به گوش برسد، بر او گناهى نخواهد بود. [5]

موسيقى مشكوك‌

گاه آدمى در تشخيص بين موسيقى مطرب و غير مطرب، شك مى‌كند. در اين حال، شنيدن موسيقى مشكوك مانعى ندارد. [6]

[1]. همان، پاسخ پرسش شماره 1152

[2]. پاسخ شماره 1134 و 1135

[3]. اجوبة الاستفتائات(ترجمه فارسِی)، اسخ شماره 1130، استفتائات، ج 3، ص 603

[4]. همان، پاسخ شماره 1159 و 1160

[5]. همان، پاسخ شماره 1139 و 1155 و 1159

[6]. استفتائات، ج 3، ص 603 – 604