باشد و چه قضا در هر حالى بلند باشد، حتى اگر قضاى آن‌ها در روز خوانده شود و اگر عمداً بلند خوانده نشود، نماز باطل است. [1]

تشهّد

نمازگزار بعد از آنكه سر از سجده دوم در ركعت دوم بلند كرد و نشست، در حال نشستن و نيز بعد از سربرداشتن از سجده دوم ركعت آخر نماز، بايد تشهد بخواند، يعنى بگويد: «اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ وَ اشْهَدُ انَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‌ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ». (م 1100)

سلام‌

در ركعت آخر تمام نمازها بعد از تشهد واجب است سلام بگويد، و سلام داراى سه صيغه است:

«السَّلامُ عَلَيْكَ ايُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ»، «السَّلامُ عَلَيْنا وَ عَلى‌ عِبادِ اللَّهِ الصَّالِحينَ»، «السَّلامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ».

سلام اوّل از مستحبات است. سلام دوم و سوّم واجب است با اين تفاوت كه اگر سلام سوم گفته شد. مى‌توان به همان اكتفا كرد و نماز با آن تمام مى‌شود، ولى اگر سلام دوم گفته شود، شايسته است سلام سوّم نيز پس از آن به‌عنوان جزء مستحب آورده شود. در سلام سوم «السلام عليكم» واجب و «رحمة الله و بركاته» احتياط مستحب است، در سلام دادن بهتر همان است كه هر سه سلام به ترتيب ياد شده گفته شود. [2]

ترتيب‌

در كارهاى نماز، ترتيب واجب است. بنابراين مقدم‌داشتن تكبيرةالاحرام بر قرائت، حمد بر سوره، سوره بر ركوع، ركوع بر سجده و ... واجب است. از اين رو، اگر نمازگزار

1- همان.

2- ر.ک: تحرِیر الوسِیله، ج 1، ص 181.