خلاصۀ درس

1 - «حكم» عبارت است از دستورى كه از يك مقام صلاحيت دار صادر مى‌شود و بر چند نوع است:

الف - احكام تكليفى كه از نوع واجب، حرام، مستحب، مكروه و مباح است؛

ب - احكام وضعى كه از قبيل ملكيت، زوجيت، طهارت و نجاست است.

حكم اقسام ديگرى نيز دارد؛ مانند انشايى، فعلى، واقعى و ظاهرى.

2 - واجب تقسيماتى دارد؛ از قبيل عينى، كفايى، تعبّدى و توصّلى.

3 - در فتواى مجتهد، بايد بدان عمل كرد و نمى‌توان به ديگرى رجوع نمود.

4 - احتياط واجب را بايد عمل كرد، مگر اين كه به «الاعلم فالاعلم» رجوع شود.

5 - احتياط مستحب را مى‌توان عمل كرد - كه خوب است و ثواب هم دارد - و مى‌توان ترك كرد - كه اشكالى ندارد.

پرسش

1 - احكام تكليفى و وضعى را تعريف كنيد.

2 - اقسام واجب را نام ببريد و تفاوت واجب عينى و تعيينى را بيان كنيد.

3 - «فتوا» چيست و چه تفواتى با احتياط دارد؟

4 - در مقام عمل، احتياط واجب با احتياط مستحب چه تفاوتى دارد؟

5 - اگر احتياط مطلق باشد، راه تشخيص واجب از مستحب چيست‌؟