درس هشتم

عقود[1]

(عقد) در لغت ، به معناى گره زدن ، بستن و محكم كردن چيزى است و در زبان شرع ، به معناى قرارداد و پيمان بستن مى باشد.[1]

قـرآن كـريـم بـا جـمـله (يـا اَيُّهـَا الَّذيـنَ امـَنـُوا اَوْفـُوا بـِالْعـُقـُودِ) [2] عمل به پيمان هاى صحيح و انسانى را واجب كرده است .

مـنـظـور مـرحـوم محقّق از (عقود) قراردادهايى است كه تحقّق هر كدام از آن ها احتياج به دو طرف (ايـجـاب و قـبـول) دارد، بـر خـلاف (ايـقـاع) كه پيمان يك طرفى است . ايشان در اين قسمت ، نوزده كتاب را مطرح كرده كه به معرفى آن ها مى پردازيم :

1-كتاب التّجاره

(تجارت عبارت است از: تصرّف در سرمايه براى به دست آوردن ربح و سود.)[3]

فـقـهـاى اسـلام در كتاب تجارت ، ابتدا معاملات حرام را معرفى نموده و پس از آن به بررسى احكام (بيع) و خريد و فروش ‌ پرداخته اند.

معاملات حرام

اين دسته از معاملات عبارتند از:

[1] ر.ك . به : فرهنگ معارف اسلامى ؛ مفردات الفاظ قرآن ، واژه (عقد).

[2] مائده (5)، آيه 1.

[3] ر.ك . به : مفردات الفاظ قرآن ، واژه (تجر).