شرايط و صفات رهبر:

1. صلاحيت علمى لازم براى افتاء در ابواب مختلف فقه.

2. عدالت و تقواى لازم براى رهبرى امت اسلام.

3. بينش صحيح سياسى و اجتماعى، تدبير، شجاعت، مديريت و قدرت كافى براى رهبرى[1]

بر اين اساس، اهم شرايط رهبرى نظام اسلامى در منابع فقهى و قانون اساسى عبارتند از:

1. فقاهت،

2. عدالت و پارسايى،

3. مديريت و مدبريت.

2. وظايف و مسئوليتهاى رهبرى و نظام اسلامى‌

چنان كه بيان شد، يكى از پايه‌هاى مشروعيت رهبرى و به تبع آن، نظام اسلامى اين است كه رهبرى و نظام، وظايف و مسئوليت‌هاى خود را به نحو احسن انجام دهد. نطام اسلامى در قبال حقوق خود بر عهده ملت، نظير لزوم اطاعت و وفاى به بيعت، تكاليف و وظايفى نسبت به ملت دارد كه بايد آن را انجام دهد. امام على 7 در اين باره مى‌فرمايد:

1. ايها الناس ان لى عليكم حقا و لكم على حق. [2]

اى مردم، مرا بر شما حقى است و شما را بر من حقى.

2. بر عهده امام است كه ... (حقوق مردم را ادا كند)، پس هر گاه چنين كرد، بر عهده مردم است كه از او شنوايى و اطاعت داشته و دعوت او را لبيك گويند. [3]

3. (در نامه‌اى به فرماندهان سپاهش): ... اگر چنين كردم (حقوق شما را به جاى آوردم) نعمت خداوندى براى شما تثبيت شده و اطاعت من بر شما واجب است و اين كه از هر

[1]اصل 109.

[2]نهج‌البلاغه،خطبۀ 34.

[3]كنز العمال،ج 5،ص 764.