6- زبان‌

جنايت بر زبان شخص سالم يا لال اعم از قطع كامل، نصف يا قسمتى از آن صورتهاى گوناگونى دارد كه به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:

الف- زبان شخص سالم‌

1- قطع كامل آن، ديه كامل دارد. [1]

2- قطع قسمتى از آن، به حروف معجم [2] بررسى مى‌شود و ديه بر تمام آنها به طور مساوى تقسيم مى‌گردد. بنابراين اگر همه حروف معجم ازبين برود، ديه كامل دارد و چنانچه برخى از بين رود، فقط سهم ازبين رفته، واجب است. [3]

3- آنچه در (صحت ونقص) زبان شخص‌سالم معتبراست، مقدار از بين‌رفتن حروف‌است- نه مقدارمساحت‌زبان- بنابراين اگرنصف زبان‌قطع‌شده، ولى 14 حروف‌ازبين‌رود، 14 ديه به‌او تعلق مى‌گيرد. و چنانچه ربع زبان بريده شود، ولى 12 حروف از بين رود، 12 ديه به او تعلق مى‌گيرد. [4]

4- اگر با جنايت حرفى از بين نرود، ليكن زبانش سنگين يا تندگو گردد، به صورتى كه عيب شمرده شود، مرجع، تعيين (ارش و) حكومت است. [5]

5- بريدن زبان بچه قبل از رسيدن به حد سخن گفتن، ديه كامل دارد واگر به آن حد برسد، ولى به سخن نيامده باشد، 13 ديه دارد. [6]

ب- زبان شخص لال‌

1- قطع كامل آن، 13 ديه دارد. [7]

2- در قطع قسمتى از زبان او (پرداخت ديه) به حساب مساحت آن است. [8]

[1] - تحرير الوسيله، ج 2، ص 575، مسألۀ 1

[2] - حروف معجم در عربى 28 حرف است و ديه بر آنها تقسيم مى‌شود و حروف معجم غيرعربى - هر زبانى كه باشد - ظاهر آن است كه بطور مساوى بر آنها توزيع مى‌شود

[3] - همان، مسأله 2

[4] - همان، مسأله 4

[5] - همان، مسأله 5

[6] - همان مسأله، ص 576، مسأله 8

[7] - همان، ص 575، مسألۀ 1

[8] - همان، مسألۀ 2