فقيه اهل بيت : مرحوم شيخ محمدحسن قدس سره، اين كتاب را در عصرى تدوين كرد كه شريعت ناب محمّدى 6 مى‌رفت كه به دست اجانب با قوانين بشرى آميخته و جنبه معنوى و الهىِ آن گرفته شود و در خدمت مطامع استعمارگران درآيد؛ چنان كه امام خمينى قدس سره درباره اين حركت انحرافى در ايران نقل مى‌كند:

وقتى مى‌خواستند در اوايل مشروطه قانون بنويسند و قانون اساسى را تدوين كنند، [عمّال انگليس به دستورات ارباب خود] مجموعه حقوقى بلژيكى‌ها را از سفارت بلژيك قرض كردند و چند نفرى ... قانون اساسى را از روى آن نوشتند و نقايص آن را از مجموعه‌هاى حقوقى فرانسه و انگليس به اصطلاح ترميم نمودند و براى گول زدنِ ملّت، بعضى از احكام اسلام را ضميمه كردند. [1]

او در شرايط بحرانى و احساس خطر انحراف فقه شيعه و آميخته شدن به قوانين انگليسى، اين كتاب را نوشت و فقه شيعه را به صورت گسترده، با روش نوين و با تحقيق و نقد و بررسى اقوال فقيهان پيشين و استدلال براساس قرآن و حديث، عرضه داشت. [2]

با توجه به اين مطلب، مى‌توان دريافت كه چرا امام خمينى قدس سره از سويى خواستار تحوّل در فقه و توسعه و گسترش آن با اجتهاد در مسائل مستحدثه بوده، از سوى ديگر، همواره فقه جواهرى را مبناى كار خود قرار مى‌داد و پى در پى نسبت به آن سفارش مى‌كرد و از بى‌توجهى حوزه‌هاى فقهى در به كارگيرى آن احساس نگرانى مى‌كرد:

اگر شما حوزه‌هاى فقاهتى را تقويت نكنيد و به همان فقه سنّتى، فقيه تحويل جامعه ندهيد، مطمئن باشيد كه نيم قرن نمى‌گذرد كه از اسلام هيچ اسمى نباشد. اگر فقها از صدر اسلام تا حالا نبودند، الآن ما از اسلام هيچ نمى‌دانستيم. اين فقها بودند كه فقه اسلام را تدريس كردند و نوشتند و زحمت كشيدند و به ما تحويل دادند و ما بايد همين جهت را حفظ كنيم و اين، يك تكليف الهى- شرعى است. [3]

[1] - ولايت فقيه (حكومت اسلامى)، ص 7

[2] - ر. ك: كيهان انديشه، شمارۀ 29، ص 51-53

[3] - صحيفۀ نور، ج 15، ص 150