درس هشتم: بيت‌المال [2]

صرفه‌جويى و اسراف و تبذير

منظور از «صرفه‌جويى» در اينجا ميانه‌روى، به جا مصرف كردن و هزينه كردن بيت‌المال، ملاحظه و مراقبت از ابزار و وسايل كار، استفاده صحيح و بجا از وسايل و امكانات بيت‌المال و پرهيز از اسراف و تبذير است. صرفه‌جويى از جمله عواملى است كه در ارزشيابى كاركنان مورد توجه قرار مى‌گيرد و ميزان تلاش و كوشش آنان در حفظ و نگهدارى اموال بيت‌المال، ابزار و وسايل كار و مصرف صحيح و بجاى هزينه‌ها را نشان مى‌دهد.

نقطه مقابل صرفه‌جويى، اسراف و تبذير است كه در زمره گناهان كبيره قرار دارد، چنان كه امام خمينى (ره) در ضمن بيان شرايط امام جماعت و لزوم اجتناب از كباير- آن را در رديف گناهان كبيره شمرده است. [1]

اسراف يعنى زياده‌روى در مصرف به گونه‌اى كه خارج از متعارف باشد، و تبذير يعنى بيهوده مصرف كردن و مصرف نابجاى دارايى و ثروت.

امام صادق 7 مى‌فرمايد:

آيا گمان مى‌كنى خداوند به كسى كه مال داده به خاطر احترام او است، يا به كسى كه نداده به واسطه پستى او است؟! هرگز چنين نيست، بلكه مال از آنِ خدا است و آن را به عنوان امانت نزد شخصى قرار مى‌دهد و اجازه داده است تا با رعايت ميانه‌روى از آن بخورد، بياشامد، لباس بپوشد، ازدواج كند، بر مركب سوار شود و باقيمانده آن مال را به فقرا برساند و احتياج آنان را برآورده نمايد. پس هر كس به اين دستور رفتار كند آنچه راخورده و آشاميده و پوشيده و

[1] . ر. ك. تحريرالوسيله، ج 1، ص 275