درس نهم: بيت‌المال [3]

غصب و سرقت امكانات بيت‌المال‌

احكام تفصيلى «غصب» به عنوان يكى از مصاديق ضمانت در درس‌هاى آينده مورد بررسى قرار خواهد گرفت، ولى در اينجا به پاره‌اى از استفتاآت مربوط به دستبرد و سرقت امكانات بيت‌المال مى‌پردازيم.

س 1- شخصى مقدارى از اموال عمومى و بيت‌المال را [به‌طور غصبى‌] مصرف كرده، با توجه به اين كه مقدار دقيق آن را نمى‌داند، براى برى‌ءالذمه شدن تكليفش چيست؟

جواب- اجناس برداشتى را ضامن است بايد عين يا قيمت آن را به بيت‌المال برگرداند. [1]

س 2- ... مقدارى از وسائل پادگان ... را خارج نمودم كه مقدارى از اين وسائل را مجّاناً به ديگرى داده و وى از آنها استفاده نموده و از بين رفته است و يا در حال استفاده مى‌باشد.

حال ... تكليف چيست؟

جواب- وسائل مزبور را ضامن هستيد؛ اگر موجود است بايد برگردانيد و اگر تلف شده يا ناقص شده قيمت زمان تلف يا ارش نقص را بايد بپردازيد و كسى كه وسائل مزبور به دست او رسيده او نيز ضامن است. [2]

س 3- در زمان طاغوت يك عدّه افراد، از [اداره‌اى مانند] شركت نفت وسايلى از قبيل سيم و لوله و آهن سرقت كرده‌اند و مال بعضى هم خيلى قابل اهميت است. نسبت به اين اشخاص راجع به اين اموال چه مى‌فرماييد؟

[1] . استفتاءات، ج 2، ص 540، س 50

[2] . همان، ص 560، س 94