شرايط وصى‌

وصىّ بايد بالغ، عاقل، مسلمان و مورد اطمينان باشد. او در زمان حيات موصى مى‌تواند وصايتش را نپذيرد، اما بعد از مرگش بايد وصيت وى را عملى كند و نمى‌تواند آن را نپذيرد.

اقسام وصيت‌

1- «وصيت تمليكيه» يعنى شخص سفارش كند كه مقدار معينى از اموالش در ملك شخص يا مؤسسه خيريه‌اى قرار گيرد.

2- «وصيت عهديه» و آن سفارش به انجام كارهايى خاص است؛ مثل اين‌كه وصيت كند او را در كجا دفن كنند يا برايش حج، نماز و روزه انجام دهند.

3- «وصيت فكيّه» و آن سفارش به آزاد كردن ملك است؛ مانند وصيت به آزاد كردن برده‌اش.

برخى از احكام وصيت‌

اگر ميت وصيت كرده كه بدهى‌هاى واجب او نظير خمس يا زكات را بپردازند، اين بدهى‌ها بايد از اصل دارائى وى ادا گردد؛ بلكه اگر وصيت هم نكرده باشد اين گونه بدهى‌ها از اصل مال او خارج مى‌شود و سپس بقيه اموالش ميان وارثان تقسيم مى‌گردد.

حج واجبى نيز كه بر ذمّه ميت است، همين حكم را دارد.

اگر وصيت ميت به انجام نماز و روزه يا بر پرداخت مالى به فقرا و مساكين به عنوان احسان باشد، تنها در يك سوم اموالش نافذ است و در بقيه آن، مشروط به اجازه وارثان است.

وصيت از دستورهاى سازنده و ثمربخشى است كه كمك شايانى به تنظيم امور خانواده و رفاه مادى جامعه دارد. علاقه فطرى انسان به فرزندانش، موجب مى‌شود كه او حتى بعد از مرگ، خواستار مصلحت آنان باشد و اسلام با تنفيذ وصيت، اين حق را به انسان داده كه براى جلوگيرى از تضييع اموال فرزندانش، فرد امينى را به عنوان سرپرست آنان بگمارد و اگر شخص يادشده خيانت ورزد، حاكم اسلامى بايد وى را بركنار نموده و فرد امين و مورد اعتمادى را به جاى وى برگزيند.