الکرک و الشوبک، آتش بس منعقده میان بالدوین چهارم و صلاح الدین ایوبی (از سال 580ق / 1185م تا سال 1189م به مدت چهار سال) را نقض کرد و به کاروانی که در آغاز سال 1187م از قاهره روانه دمشق بود، حمله برد و اموال آنان را به سرقت برد و مردان قافله را در قلعه الکرک زندانی کرد. ارناط در این تجاوز از بدویان در مقابل دادن سهمی از اموال مسروقه کمک گرفت.

صلاح الدین از ارناط می خواهد اسیران را آزاد کند. او این درخواست را رد می کند. صلاح الدین سوگند یاد می کند از او انتقام بگیرد و به آرایش نیروهای خود در مصر، شام و جزیره می پردازد.

هند، چیرگی غوریان بر لاهور: شهاب الدین غوری پس از چیرگی بر ملتان در سال 569ق بر لاهور، پایتخت غزنویان، در هند چیره می شود و دولت غوریان را در آنجا تأسیس می کند.

شهاب الدین غوری، خسروشاه بن بهرام بن مسعودبن محمود غزنوی، آخرین پادشاه غزنویان را دستگیر می کند و او را به همراه پسرش نزد برادر خود، غیاث الدین، به غزنه می فرستد. غیاث الدین آن دو را در قلعه ای زندانی می کند و در همان قلعه جان می سپارند.

درگذشتگان

ابن بری؛

ابن مقدم.

ابن برّی

ابومحمد، عبداللّه بن برّی بن عبدالجبار مقدسی مصری. وی در قاهره زاده شد و نزد دانشمندان آنجا علوم عربی و حدیث فراگرفت و خود در شمار بزرگان آنجا درآمد. در مسجد جامع عمروبن عاص به تدریس پرداخت. تصحیح مکاتبات دیوان انشا به او واگذار شده بود. هیچ نامه از دولت به پادشاه آن سامان صادر نمی شد، مگر آنکه وی به بررسی آن می پرداخت و نقص و اشتباهات آن را اصلاح می کرد. ابن برّی به امیرالنحاة ملقب بود. از آثار اوست: شرح شواهدالایضاح در نحو، حواش علی صحاح الجوهری و حواش علی درّه الغوّاص حریری. در 83 سالگی درگذشت. 2

ابن مقدم

محمدبن عبدالملک شمس الدین، معروف به ابن مقدم. الامیر شمس الدین از بزرگ ترین فرماندهان دولت نورالدین محمود و صلاح الدین ایوبی بود. چون نورالدین محمود در سال 569ق درگذشت، پسر یازده ساله اش ملک صالح اسماعیل را به جای پدر بر شام و مصر گماشتند. امیر شمس الدین به تربیت او و اداره دولت
پرداخت؛ ولی دیری نپایید اوضاع آشفته شد. ابن مقدم در نامه ای به صلاح الدین، از او خواست به دمشق بیاید. صلاح الدین پاسخ مثبت داد و در سال 570ق وارد دمشق شد و ابن مقدم را از فرماندهان دولت خود قرار داد. در خدمت صلاح الدین در جنگ هایش با صلیبیان بود تا وقتی که بیت المقدس به سال 583ق فتح شد. از صلاح الدین رخصت خواست که به حج برود. صلاح الدین با اعطای مقام امیرالحاجی شام، او را به مکه روانه کرد. در شب عید قربان و کوچ کردن حاجیان از عرفات، «طاشتکین»، امیرالحاج عراقیان، خواست بر ابن مقدم و همراهانش در ورود به حرم پیشی گیرد و پرچم خلیفه [عباسی] را برافراشت و گفت جز پرچم خلیفه هیچ پرچمی اینجا بالا نمی رود. فتنه و آشوبی میان فرومایگان عراق و شام در گرفت. ابن مقدم برای قطع فتنه و منع پیروانش شتافت. در این میان زخمی برداشت که بر اثر آن درگذشت و در گورستان معلّی به خاک سپرده شد. 3

پی نوشت ها:

[1] یکشنبه اول محرم 582ق / 23 مارس 1186م؛ پنج شنبه 19 شوال 582ق / اول ژانویه 1187م.

[2] وفیات الاعیان، ج3، ص108؛ النجوم الزاهره، ج6، ص103؛ شذرات الذهب، ج4، ص273؛ انباه الرواة، ج4، ص110؛ دایره المعارف الاسلامیه، ذیل «ابن برّی»؛ فروخ، تاریخ الادب العربی، ج3، ص389؛ الاعلام، ج4، ص200؛ زیدان، تاریخ آداب اللغه العربیه، ج3، ص55.

[3] تاریخ ابن اثیر، ج11، ص405 و 559؛ النجوم الزاهره، ج6، ص105؛ العبر، ج4، ص250؛ شذرات الذهب، ج4، ص276؛ الاعلام، ج7، ص129.

583 ق / 1187 ـ 1188م1

رویدادها

فراخوانی جنگ صلیبی سوم: پس از نبرد حطّین، کنراد دو مونفرا برای بازپس گیری قدس از پادشاهان اروپا یاری طلبیده و سراسقف های صور را نزد پاپ فرستاد تا او را در این کمک خواهی، یاری کند.

پاپ کلمنت سوم برای دفاع از سرزمین مقدس و بازپس گیری قدس به تحریک احساسات شاهان پرداخت و از پادشاهان انگلستان و فرانسه و امپراتور آلمان خواستار تدارک جنگ صلیبی سوم شد. پادشاهان به دعوت پاپ پاسخ مثبت دادند و هر یک سپاهی مستقل به فرماندهی خود بسیج کردند.

امیرنشین طرابلس: در پایان نبرد حطین، ریموند سوم، حاکم طرابلس درگذشت و بوهمند چهارم، پسر حاکم پیشین انطاکیه، قدرت را به دست گرفت.