معروف به ابن ابی الصغیر3 وجود دارد؛ ولی دلیل قاطعی بر آن وجود ندارد.

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 5 / 33. 2 ـ الفهرست 193. 3 ـ الانساب 3 / 545؛ لسان المیزان 1 / 226.

محمد غفوری

احمد ـ مهرجانی

احمد ـ مهرجانی (پیش از 377ه )

احمد بن علی مهرجانی.

وی از مفسران1 و عالمان به قرائت بود2 که کتاب جوابات القرآن را از خود بر جای نهاد. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المفسرین 1 / 48 ـ 49. 2 ـ الفهرست ( الندیم ) 41. 3 ـ طبقات المفسرین 1 / 55.

دیگر منابع: لغتنامه دهخدا 1 / 1059.

اسماعیل اسماعیلی

ادریس بن عیاض

ادریس بن عیاض (پیش از 588ه )

ابن شهرآشوب ( م588ه ) او را جزو مؤلفان شیعه و صاحب کتاب معرفی کرده است؛ 1 ولی در منابع قبل و بعد از وی ذکری از او به میان نیامده است و درواقع عصر و زندگی او مجهول است و چون در منابع پیش از آن نیامده به احتمال فراوان از مؤلفان نزدیک به زمان ابن شهرآشوب است.

پی نوشت ها

[1] ـ معالم العلماء 27.

دیگر منابع: معجم رجال الحدیث 3 / 14.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

اسحاق بن نصیر

اسحاق بن نصیر (پیش از 377ه )

ابوابراهیم اسحاق بن نصیر.

ابوابراهیم صنعتگر و آشنای به شیشه سازی بوده و دو کتاب در این زمینه به نام های التلاویح و سیول الزجاج و صناعة الدرالثمین داشته است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 425.

محمد غفوری

اسحاق بن یزید (پیش از 377ه )

به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط داشته و به گفته الندیم از مترجمان کتاب های فارسی به عربی است؛ با این حال ایرانی بودن وی روشن نیست. ازجمله ترجمه های اسحاق، کتاب حدادنامه ( اختیارنامه ) است که به نام سیرة الفرس برگردانده است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 305.

محمد غفوری

اسحاق ـ کاتب

اسحاق ـ کاتب (پیش از 377ه )

اسحاق بن سلمه کاتب.

به گفته الندیم وی ایرانی و کاتب بوده و دارای دو تألیف به نام های فضل العجم علی العرب و مجموعه رسایل بوده است. 1 بیش از این اطلاعی از او به دست نیامد. گفتنی است ابویعقوب اسحاق بن عبداللّه بن ابراهیم بن عبداللّه بن سلمه بزاز کوفی قطیعی ( م 307ه ) هم، اسحاق بن سلمه شهرت داشت؛ 2 ولی به احتمال فراوان ارتباطی با هم ندارند.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 142. 2 ـ تاریخ بغداد 6 / 385؛ مسند ابی حنیفه 96.

دیگر منابع: بحار الأنوار 48 / 304؛ لغتنامه دهخدا 2 / 1890.

محمد غفوری

اسماعیل ـ قمی

اسماعیل ـ قمی (پیش از 377ه )

اسماعیل بن محمد قمی.

الندیم و به تبع او یاقوت حموی و صفدی از او به عنوان نحوی نام برده اند و می گویند کتاب الهمز و کتاب العلل از اوست. 1 میان رجال شیعه نیز شخصی با این نام وجود دارد؛ ولی ارتباطی بین آن دو نیست. درباره زمان حیات این شخص اطلاعی در دست نداریم؛ ولی پیش از تألیف الفهرست الندیم، در سال 377ه می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 93؛ معجم الادباء 7 / 42؛ الوافی بالوفیات 9 / 207.

مصطفی صادقی