درس چهاردهم:

پيگيرى نهضت فرهنگى

دوران امامت امام كاظم (ع) همچون دوران امامت پدر گرامى‌اش از نظر فرهنگى از ويژگى و برجستگى خاصى برخوردار بود. گسترش ابعاد نهضت فرهنگى شيعى به دست پيشواى ششم (ع) و فعّال شدن و به تكاپو افتادن جناحها و گروههاى فكرى و فرهنگى جامعه و حسّاس‌شدن دستگاه خلافت عباسى روى اين محور مهمّ و متمركز كردن فعاليتهاى خود روى آن و نيز پيدايش گروهها و فرقه‌هاى جديد در حوزه اسلام همچون اسماعيليه، همه از عواملى بود كه موقعيت و شرايط فرهنگى دوران امامت امام كاظم (ع) را وارد مرحله حسّاستر و گسترده‌ترى كرد.

نهضت ترجمه‌

گسترش ابعاد نهضت ترجمه به عنوان حركتى عظيم و فراگير در جهان اسلام، از ديگر ويژگيهاى اين دوره به شمار مى‌رود. در دوران خلافت هارون الرّشيد، با گسترش قلمرو اسلامى و فتح بعضى از شهرهاى بزرگ روم به دست مسلمانان كتابهاى يونانى فراوانى به دست مسلمانان افتاد كه به دستور هارون همه آنها به عربى ترجمه شدند. برمكيها با قرار دادن مستمرى براى مترجمان و تأمين نيازمنديها مالى و زندگى آنان، افراد توانمند را به سرعت بخشيدن به اين حركت تشويق و ترغيب مى‌كردند. [1]

«در دوران امام كاظم (ع) نهضت ترجمه به صورت حركتى عظيم و فراگير در جهان اسلام پديد آمد كه در طى آن كتب علمى و ادبى فراوانى از زبانهاى سريانى، يونانى، پهلوى و هندى به عربى ترجمه شد.

[1] - تاريخ الاسلام، حسن ابراهيم حسن، ج 2، ص 346