2- دوران آمادگى

الف- عبادت و خودسازى‌

بندگى و تهذيب نفس دو سرمايه اساسى و بنيادى اولياى الهى است كه قبل از عهده دارى رسالت و مسؤوليت مهمّ رهبرى امت، در حد مطلوب و لازم از آن برخوردار هستند.

موسى بن جعفر عليه السلام از همان آغاز ولادت به اين دو مهمّ عنايت ويژه داشت. و پا به پاى پدر گرامى‌اش در محراب عبادت و نيايش آن حضرت حضور مى‌يافت. عبدالرحمان بن حجّاج مى‌گويد: بر امام صادق عليه السلام وارد شدم، ديدم آن گرامى در مصلّاى خانه‌اش مشغول نيايش است و فرزندش موسى كاظم عليه السلام در طرف راست او نشسته و بر دعاى پدر آمين مى‌گويد.

به حضور امام عليه السلام عرض كردم: فدايتان گردم! شما از ميزان ارادت و خدمنگزارى من به آستان مقدستان آگاهيد. بفرماييد چه كسى بعد از شما عهده دار امر امامت خواهد بود؟

فرمود: اى عبدالرحمان! (فرزندم) موسى زره امامت را بر تن كرده و بر قامتش برازنده آمده است.

عبدالرحمان مى‌گويد: من عرض كردم: پس از اين سخن امام عليه السلام نيازمند هيچ دليل و نشانه‌اى نخواهم بود. [1]

از اين روايت شريف دو نكته مهمّ استفاده مى‌شود: نخست، توجه امام صادق عليه السلام به فرزندش امام كاظم عليه السلام در امر عبادت و نيايش و ديگر، نقش اين عبادت و بندگى و آمادگى روحى و فكرى در پذيرش مسؤوليت امامت. زره امامت كه امام كاظم عليه السلام پيش از عهده دارى امامت، آن را پوشيده و بر قامتش برازنده آمده است چيزى جز همان لياقتهاى ذاتى و كمالات نفسانى كه در پرتو بندگى و تهذيب نفس حاصل مى‌شود نيست.

همراهى موسى بن جعفر عليه السلام با پدر بزرگوارش در امر بندگى و خودسازى، به مدينه و در امر نماز و دعا محدود نمى‌شود، بلكه آن عزيز، در سفر حج نيز كه هم سفر عبادت‌

[1] - الفصول المهمة، ص 231، كافى، ج 1، ص 245 و ارشاد، ص 289