درس هشتم

امامت‌

امامت در مكتب تشيّع عبارت است از زعامت و رهبرى در امور مربوط به دين و دنياى مردم. اما، فردى است كه در همه شؤون دينى و دنيوى مردم حاكميّت و ولايت مطلق دارد و مردم بايد در همه امور از وى پيروى كنند، آنچنان كه از پيامبر صلى الله عليه و آله پيروى مى‌كردند. اصل امامت از ضروريات مكتب اسلام و يكى از اصول دين در مذهب تشيّع‌

است، زيرا اجراى قواين اجتماعى اسلام، برقرارى نظم و عدالت اجتماعى، رهيابى مردم به مرتبه شناخت و اطاعت و بندگى خدا، تربيت و تغذيه فكرى امت و دميدن روح ايمان و تقوا در انسانها و بسيارى امور ديگر جز در پرتو وجود امام امكان‌پذير نيست.

با توجه به اين مأموريتها و رسالتهاست كه شيعه معتقد است تعيين امام از حوزه توان و اختيار مردم حتى نخبگان بيرون است و مام مى‌بايد از جانب خداوند گزينش و معرفى شود؛ زيرا كسى جز خداوند و آن كس كه خدوند تعيين كرده از لياقتها و توانمنديهاى امام كه مهمترين و اسرارآميزترين آن «عصمت» و مصونيت از هر گونه خطا و لغزش در انديشه و عمل است، آگاهى ندارد. در قرآن كريم ردباره خلافت «داوود» پيامبر مى‌خوانيم:

(يا داوُودُ انَّا جَعَلْناكَ خَليفَةً فِى الْارْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ) [1]

اى داوود! ما تو را خليفه (و نماينده خود) در زمين قرار داديم؛ پس در ميان مردم به حق داورى كن.

موضوع گزينش امام از سوى خداوند و علّت و فلسفه آن در سخنان و بيانات ائمّه معصومين عليه السلام فراوان آمده است كه به يك مورد از امام زمان عليه السلام اشاره مى‌كنيم.

سعد بن عبداللَّه از آن حضرت درباره علت اينكه مردم نمى‌توانند براى خود امامى برگزينند پرسيد. حضرت پاسخ داد:

[1] - ص (38)، آيه 26