احساس مى‌كند. امّا اين احساس- كه ممكن است در بسيارى از انسان‌ها نباشد- با توجه به مراتب ايمان و اعتقاد، در افراد متفاوت است. ميزان تقرّب هر فرد به درگه خداوند، به مقدار شناخت و معرفت او از خدا و درجه و مرتبه ايمان او به ذات اقدس حق، بستگى دارد.

شناخت پيشوايان الهى از خداوند، شناخت افراد معمولى نيست. شناخت على از (ع) خداوند شناخت كسى است كه مى‌گويد:

«لَوْ كُشِفَ الْغِطَاءُ مَا ازْدَدْتُ يَقِيناً»؛[1]

اگر حجاب (هاى دنيوى) كنار برود، (هرگز) به يقينم افزوده نگردد.

حال خلدو جحيم دانستم به يقين آنچنان كه بايد

گر حجاب از ميانه برگيرند آن يقين ذره‌اى نيفزايد [2]

او در شناخت و معرفت الهى به مرتبه‌اى دست يافته است كه هيچ پرده و حجابى در برابرش وجود ندارد و به آخرين مراتب يقين رسيده است. خدا را با چشم دل مى‌بيند، تار و پودش با عشق به خدا عجين گشته است. لحظه‌هاى عبادتش، لحظه عشق‌بازى است، لحظه سوز و گداز از فراق يار است، لحظه انتقال از دنياى سه بُعدى به عالم معناست، لحظه از خود بيخود شدن است. لحظه لذتهاست و لحظه چشم روشنى است كه از مكتب انسانى محمد (ص) به اين دنياى عرفانى رسيده است كه مى‌فرمايد:

«قرة عينى فى الصلاة». [3]

امام (ع) از عبادت خود در برابر خداى متعال طمع بهشت را ندارد، به اميد نجات از عذاب الهى او را نمى‌پرستد، بلكه عبادت او در مرتبه‌اى بس بالاتر است كه ما انسان‌ها توانايى درك آن را نداريم. او در يكى از سخنان ارزنده‌اش مى‌فرمايد:

[1] . رشيد وطواط، مطلوب كل طالب ص 3؛ بحرانى ابن ميثم، شرح مئة كلمة ص 52؛ بحرانى سيد هاشم، حلية‌الابرار، ج 2، ص 62؛ و نيز ر. ك: منابع ياد شده در ص 89 همين كتاب.

[2] . مطلوب كل طالب ص 3.

[3] 3. بحرانى سيد هاشم، حلية‌الابرار، ج 1، ص 390. و در ادامه حديث آمده است: «و لذتى فى (الدنيا) النساء». و در منابع ديگر با اختلافاتى در متن و سند، آمده است: «جعل (الله) لذتى فى النساء والطيب و جعل قرة عينى فى الصلاة و الصوم»، بحار الانوار، ج 16، ص 249.